Türkiye Dünyanın En Güvenli Ülkesi mi?

AK Parti İstanbul Milletvekili Ahmet Hamdi Çamlı, 31 Mayıs 2020 tarihinde kendi sosyal medya hesabından yapmış olduğu açıklamada başta kadınlar olmak üzere insanların dünyada yaşadığı en güvenli ülkenin Türkiye olduğunu iddia etti. Ayrıca Çamlı’nın paylaşımın devamında kadına yönelik şiddet ve kadın cinayetleriyle ilgili yapılan olduğu açıklamaların insanların emperyalist oyuncağı olabileceği gibi bir bireysel yorumu da yer aldı.

Türkiye’de Kadın Güvenliği

Türkiye’de kadın güvenliğini en iyi açıklayabilecek göstergelerden biri de kadına karşı şiddet sonucunda işlenen kadın cinayetleri. Her ne kadar Türkiye’de gerek TÜİK gerekse bakanlık raporlarında herhangi bir kadın cinayetleri verisine rastlanmasa da Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu yıllardan beri ülkemizdeki kadın cinayetlerini detaylı bir şekilde araştırıyor ve kamuoyuyla paylaşıyor. Amaçlarını kadınların şiddetten korunması ve kadın cinayetlerini durdurmak olarak açıklayan Kadın Cinayetleri Platformu’nun yıllara göre paylaştığı verileri incelediğimizde ise Türkiye’deki kadın cinayetlerinin her geçen yıl artış gösterdiğini söyleyebiliriz.

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun 2013 yılı raporuna göre o yıl Türkiye’de işlenen kadın cinayeti sayısı 237. 2014 yılında 294’e yükselen kadın cinayetleri, 2015 yılında da 303’e yükseldi. Devamında her sene artmaya devam eden kadın cinayetleri sayısı 2019 yılında ise 474 olarak açıklanarak 2013’yılının 2 katına çıktı.

Kadın, Barış ve Güvenlik Enstitüsünün Verileri Ne Diyor?

Georgetown Kadın, Barış ve Güvenlik Enstitüsü kurulduğundan bu yana her yıl “Küresel Kadın, Barış ve Güvenlik Endeksi” başlıklı bir rapor yayınlıyor. Ülkelerdeki kadınları birçok gösterge üzerinden inceleyip ona göre puanlayarak barış ve güvenlik endeks puanı çıkartan enstitü, bir de dünyadaki birçok ülkenin beş grup içerisinde sıralamışını açıklıyor. Enstitünün açıkladığı 2019/2020 raporuna göre ise Türkiye’nin performansı pek de iç açıcı değil.

Enstitünün yayınladığı küresel endeks verilerinde ülkelerdeki kadınların değerlendirildiği bazı kriterler ise şöyle; “kişi başına düşen GSYH”, “işgücüne katılım”, “eğitim”, “parlamento temsilciliği”, “yasal ayrımcılık”, “ayrımcı çalışma normları”, “eş, koca şiddeti”, “toplum güvenliği” ve “organize şiddet”. Bu göstergelerin teker teker puanlandırılmasının neticesinde oluşan 2019 listesinde en çok puana sahip ülke 0,904 ile Norveç. Norveç’i 0,893 puan ile İsviçre, 0,891 puan ile de Finlandiya ve Danimarka takip ediyor. Türkiye ise 0,661 puan ile 4. grupta ve 114. sırada yer alıyor.

Türkiye’nin Barış ve Terörizm Endeksinde Dünya Ülkeleri Arasındaki Yeri

Ülkede yaşayan insanların güvenliklerinin en iyi şekilde analiz edilebileceği araştırmaların başında Sydney merkezli düşünce kuruluşu Ekonomi ve Barış Enstitüsü (Institute for Economics and Peace) tarafından açıklanan “Küresel Barış Endeksi” ve “Küresel Terörizm Endeksi” geliyor. Enstitü barış endeksini hazırlarken 163 ülkeye ait birçok niteliksel ve niceliksel değişken dikkate alıyor. Siyasi şiddet, komşu ülkelerle ilişkiler, BM barış çabalarına katkı, silah ihracatı, zorunlu göç ve suç algısı bunlardan sadece birkaçı.

Küresel Barış Endeksi’nde dünyada en çok puanı alarak liste başında bulunan ülke yine bir İskandinav ülkesi olan İzlanda. İzlanda ile beraber en barışçıl olduğu düşünülen diğer ülkeler ise Yeni Zelanda, Portekiz, Avusturya ve Danimarka. Türkiye ise 3,105 puan ile 163 ülke arasında 152. sırada yer alıyor. Son günlerde sıkça olayın yaşandığı ABD listede 128. iken Rusya ise 154. sırada geliyor.

Ekonomi ve Barış Enstitüsü tarafından açıklanan ve insanların yaşam güvenliğine dair oldukça önemli raporlardan Küresel Terörizm Endeksi dünyada 138 ülkeyi kapsıyor. Ülkeler 1’den 10’a kadarlık endeks puanı içerisinde terörizmin etkisi; “çok yüksek”, “yüksek”, “orta”, “düşük” ve “çok düşük” olarak sınıflandırılarak listeleniyorlar. Türkiye ise hem bulunduğu jeopolitik konumu gereği hem de son yıllarda yaşanan ve yaşanmaya devam eden terör olaylarının etkisiyle bu listede oldukça üst sıralarda.

2019 Küresel Terörizm Endeksi’nde terörizmin etkisinin en yüksek olduğu ülke 9,6 puan ile Afganistan. Yine çok yüksek olarak sınıflandırılan ve 2019 yılında Afganistan’dan sonra terörizmin en çok etkisinin görüldüğü diğer ülkelerde; Irak, Nijerya ve Suriye. Türkiye de 6,5’lik puanı ile listede “çok yüksek” olarak sınıflandırılıyor ve 16. sırada bulunuyor.

Sonuç olarak AK Parti İstanbul Milletvekili Ahmet Hamdi Çamlı’nın iddia ettiği gibi Türkiye kadınlar başta olmak üzere insanların yaşadığı en güvenli ülke konumunda değil. Türkiye’nin Kadın, Barış ve Güvenlik Endeksi, Küresel Barış Endeksi ve Küresel Terörizm Endeksi gibi küresel ölçekteki araştırmalar neticesinde dünya ülkeleri içerisindeki konumuyla yıllar içerisinde kadın cinayetlerinde yaşanan önemli artış da bunun önemli bir göstergesi.