Hasip Kaplan HDP Şırnak Milletvekili

Türkiye idam cezasını çok tartıştı ve bu defteri kapattı.

16 Şubat 2015 tarihinde T.B.M.M. 'de söylendi.
Okuma Süresi    4 Dakika
Konu : Adalet
BENGI CENGIZ
Yayın Tarihi: 16 Şubat 2015 Son Güncelleme: 17 Şubat 2015

İdam Cezası Geri mi Geliyor?

Türkiye kamuoyunun vicdanını derinden yaralayan Özgecan Aslan cinayeti, beraberinde farklı tartışmaları da doğurdu. Bu vahşi cinayetin arkasından birçok kesimden idam cezasının geri getirilmesi yönünde görüşler sarf edildi. HDP Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan da, 16 Şubat 2015 Pazartesi günü TBMM’de yaptığı konuşmada, idam cezası konusunun Türkiye’de fazlasıyla tartışıldığını ve konunun kapandığını belirterek, bu ceza türünün kaldırıldıktan sonra geri dönüşünün olmadığını iddia etti.

İdam cezası kaldırılırken neler yaşandı?

Aslında idam cezasının kaldırılması kademeli bir şekilde gerçekleşti. Öncelikle 2001 yılında savaş suçları ve terör suçları haricinde idam cezası kullanımı kaldırıldı. Ancak idam cezasına dair asıl tartışma 2002 yılında yaşandı. Bu tartışmanın odağı ise o sırada hapiste tutulan PKK lideri Abdullah Öcalan’ın durumu idi. 2 Ağustos 2002 tarihli Meclis tutanağından da görülüyor ki, idam cezasının kaldırılması oldukça hararetli tartışmalara yol açmış, tarafların birbirine yönelik suçlamalarda bulunmasına sebep olmuştu. Zira 2002’deki karar ile idam cezası savaş suçlarına indirgenmiş ve terör suçları kapsam dışında bırakılmıştı. Bu da kamuoyunda PKK lideri Abdullah Öcalan’ın yakalandıktan sonra idam edilmesini bekleyen kesimleri etkilemişti. İdam cezası onanan Öcalan’ın cezası bu kanun değişikliği sebebiyle infaz edilmemişti. Aslında hali hazırda onanan idam cezaları da genellikle infaz edilmiyordu; hatta 1980 Askeri Darbesi sonrası verilen idam cezalarından sonraki cezalar infaz edilmemişti. Yani idam cezası 1984’ten itibaren fiilen uygulamadan kalkmıştı.

Bağlama baktığımızda ise, söz konusu dönemde asıl önceliğin AB üyelik süreci olduğu görülüyor. Bu süreçte Türkiye’nin hali hazırda taraf olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin ek protokollerini imzalaması ve yürürlüğe sokmasıyla hukuki olarak da farklı bir aşamaya geçilmiş oldu. İmzalanan 6 ve 13 numaralı ek protokollere göre, idam cezası mutlaka kaldırılmalı ve taraf devletlerin bu protokole çekince koymaları önlenmeli. Türkiye 6 no’lu protokolü 2003 yılında imzalayıp, yürürlüğe soktu. 13 no’lu protokol ise 2004 yılında imzalanıp, 2006 yılında yürürlüğe girdi. Böylece Türkiye kendi ceza hukukundan idam cezasını tamamen çıkarmış oldu.

İdam cezasına geri dönüş mümkün mü?

Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi taraf olduğu için, söz konusu protokolleri de imzaladı ve yürürlüğe soktu. Bu açıdan hukuk sistemini Avrupa sistemine uyumlulaştıran Türkiye’nin idam cezasını geri getirmesi için bu sözleşme ve protokollerden imzasını çekmesi gerekiyor. Aksi taktirde idam cezasının geri gelmesi, sözleşme yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi ve sözleşmeyi ihlal etmek anlamına gelecektir. Bu da, AB üyelik sürecinde olan Türkiye’nin uluslararası insan hakları sisteminden çıkması demektir. Bu açıdan idam cezasına geri dönüş teorik olarak mümkün olsa da, pratik olarak gerçekçi değildir.

Sonuç olarak Hasip Kaplan’ın iddiasında doğruluk payı vardır.

Sonuç olarak;

Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan'ın İddiasında Doğruluk Payı Vardır.

Bu iddia kontrolüne dair itirazlarınız varsa bize ulaşabilirsiniz.
Yayın Tarihi:   16 Şubat 2015 Son Güncelleme:   17 Şubat 2015