Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun 21 aylık süresinde Meclis’te temsil edilen partilerin dördünün de anayasa taslağı olmadı

Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun 21 aylık süresinde Meclis’te temsil edilen partilerin dördünün de anayasa taslağı olmadı

TBMM Başkanı Cemil Çiçek, 13 Ocak 2015 tarihinde Anayasa Hukukçular Derneği’nin Tanıtım toplantısında yeni anayasa sürecine dair değerlendirmelerde bulundu. Çiçek konuşmasında Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun çalışmalarındaki problemlere değinerek, bu süre zarfında Meclis’te bulunan partilerin komisyona anayasa taslağı önerisinde bulunmadıklarını iddia etti.

Bu iddiayı incelemek için Meclis’te bulunan AK Parti, CHP, MHP, ve HDP/BDP’nin yeni anayasa sürecindeki çalışmalarını araştırdık.

TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun çalışmalarını içeren internet sitesini incelediğimizde, Komisyon’da yer alan siyasi partilerin önerilerine ulaşabiliyoruz. AK Parti, 8 bölümde yeni anayasaya dair kendi görüşlerini Komisyona 24 sayfalık bir doküman halinde sunmuş. CHP ise 50 sayfalık bir doküman ile 9 başlık altında yeni anayasaya dair görüşlerini paylaşmış. MHP’ye baktığımızda ise 33 sayfalık bir doküman hazırlandığını ve bu dokümanda da 8 başlık ile partinin yeni anayasa ilişkin görüşlerinin iletildiğini görüyoruz. Son olarak BDP’nin (o dönemde HDP henüz yoktu) önerisini inceliyoruz. BDP önerisi ise 10 bölümden oluşan, 46 sayfalık bir belgede sunulmuş. Bu analizin sınırları çerçevesinde siyasi partilerin önerilerinin içeriğini inceleyemiyoruz ancak Komisyon’a sundukları öneriler olduğunu görebiliyoruz.

Görüldüğü üzere Meclis’te ve dolayısıyla Komisyon’da bulunan siyasi partilerin önerileri mevcut. Ancak Çiçek’in iddiasının bağlamını düşündüğümüzde dikkat etmemiz gereken iki nokta var. Birincisi bu öneriler, baştan aşağı yeni bir anayasa önerisi olarak sunulmamış. Onun yerine partilerin öncelikleri ve siyasi duruşlarına göre önerdikleri madde değişiklikleri veya yeni madde tavsiyelerini içeriyor. Diğer bir deyişle bu öneriler, sıfırdan yeni bir anayasa yazma çabası içermiyor. İkinci nokta ise Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nun çalışmalarını ‘uzlaşamadan’ bitirmiş olması. Partiler Komisyon’un çalışma süresi boyunca yalnızca 60 madde üzerinde uzlaşabildiler ve bu sebeple toplumun yeni anayasa beklentisini karşılayamadılar. Çiçek’in bu iki nokta sebebiyle partilerin mevcut önerilerini dikkate almamış olması muhtemel.

Sonuç olarak, TBMM Başkanı Cemil Çiçek’in iddiasının bağlamını dikkate aldığımızda, iddiasında kısmen doğruluk payı vardır.