Video İsveç’te Eylem Yapan İslam Destekçilerini mi Gösteriyor?

Bir Twitter hesabından 27 Haziran 2023 tarihinde yapılan paylaşımdaki videoda, bir meydanda üzerinde Arap alfabesiyle yazılmış yazılar olan bayraklar taşıyan çarşaflı insanlar görülüyor. Videonun bir kesitinde arkada göründüğünü tespit ettiğimiz 3 parçalı heykeli arama motorlarında görsel arama yöntemiyle arattığımızda, İngiliz heykeltıraş Tony Cragg ile ilişkili birkaç fotoğrafa ulaştık. "Tony Cragg sculpture Sweden" (Tony Cragg heykeli İsveç) anahtar kelimeleriyle bir kere daha arama yapınca, bir görsel veri tabanı olan Alamy'ye yüklenmiş - videoda görülen yapılara benzer - bir fotoğrafa ulaştık ve bayraklı kalabalığın toplanmasının Malmö’de vuku bulduğunu doğrulamış olduk.

İnternet aramalarımızı genişlettiğimizde karşımıza bir Reddit gönderisi çıktı. 10 Eylül 2022’de iddia konusu videoyu paylaşan “HejdaaNils” isimli kullanıcı, kalabalığın neden toplandığını soran bir Reddit kullanıcısına cevap olarak Hz. Hüseyin’in ölümünü anmak için toplandıklarını söylemiş.

Videodaki kalabalığın Muharrem Matemi’nin bir parçası olarak orada bulundukları anlaşılıyor ve internette bu etkinliğin belgelendiği, arkada yine Cragg’in heykelinin göründüğü başka videolar bulunuyor.

Dinî kaynaklara göre, İslam peygamberi Hz.Muhammed’in torunu Hz. Hüseyin ve akrabalarının da aralarında bulunduğu 72 kişi, Hicri takvime göre 10 Muharrem 61’te (10 Ekim 680); halifelikte hak iddia eden Yezid’in ordusu tarafından, Kerbala Çölü’nde öldürülmüşlerdi. Şiî, Caferî, Alevî gibi pek çok mezhepten insan 12 gün süren bir oruçla beraber bu Kerbelâ Katliamı’nın yasını tutmaya devam ediyor. İsveç’teki gösterilerde de herhangi bir protestoda olmasını bekleyeceğimiz gibi pankart ve sloganlar bulunmuyor; aksine, dinleri çerçevesinde önemli olan bir anmayı gerçekleştirmek için toplanmışlar. Muharrem Matemi çeşitli gruplar tarafından Türkiye’de de kutlanıyor.

Aynı videoyu daha önce yabancı çeşitli sosyal medya hesaplarında da benzer yanlışlıkta iddialarla paylaşılmış. Videoyu kullanan yerli hesaplardan biriyse, özellikle Afgan ve Suriyeli göçmen karşıtı vaatlerle seçim propagandası yapan Zafer Partisi genel başkanı Ümit Özdağ. Videonun kullanıldığı gönderilerin çoğunun 2022 yılının Eylül ayından olduğu dikkat çekiyor. Videonun çeşitli iddialarla yayılması üzerine kimi iddalar doğruluk kontrolü platformları tarafından da 2022’nin Eylül ayında incelenmiş.

11 Eylül 2022’de İsveç’te genel seçimler gerçekleşmişti. Son yıllarda İsveç’te göçmen karşıtı propaganda’nın yayıldığı çeşitli araştırmacılar tarafından gözlemleniyordu. Nitekim 1980'lerin sonunda bir neo-Nazi hareketinden doğan İsveç Demokratları partisi de 2022 İsveç seçimlerine göçmen gündemine yoğunlaşarak girip mecliste en çok sandalyesi olan ikinci parti olmuştu. Yanıltıcı bilgilerle paylaşılan videonun ilk yayıldığı zamanlar da İsveç’teki seçim dönemine tekabül ediyor.

Bir Twitter hesabından 27 Haziran 2023 tarihinde yapılan paylaşımda, bir meydanda üzerinde Arap alfabesiyle yazılmış yazılar olan bayraklar taşıyan çarşaflı insanları gösteren videonun 2023 yılında Avrupa’da çekildiği ve İslam yanlısı bir eylemi gösterdiği iddia edilmişti. Video güncel değil; 2022 senesinin Eylül ayında çekilip yayınlanmış. Aynı zamanda söz konusu video, İslamî saiklerle yapılan bir protestoyı değil, Şiî Müslümanlar için önemli bir gün olan Muharrem Matemi’nin 2022 yılı anmalarını gösteriyor.