Bir Twitter hesabından 5 Haziran 2021 tarihinde yapılan paylaşımda nişasta bazlı şeker kotasının %2,5’ten %5’e çıkarıldığı ve %50 glikoz kotasının kaldırıldığı iddia edildi. İlgili paylaşım 30 bine yakın beğeni aldı.
Paylaşımda geçen iddia şu şekilde:
Biden ile görüşme öncesinde ilk kıyak! Nişasta Bazlı Şeker kotası yüzde 2.5’dan yüzde %5’e çıkarıldı. Yüzde 50 glikoz şartı kaldırıldı! ’Şeker fabrikaları Misak-ı Millidir’ derken umursamayanlar, 3 yaşında çocuklar kanser olunca ne diyecekler acaba? ABD’li Cargill’e hayırlı olsun.

Benzer iddialar yerel basında da yer almış. İddia doğruluk kontrolü platformu Malumatfuruş tarafından incelenmiş.
Haberin Kaynağı Ne?
Çeşitli haber sitelerinde 5 Haziran 2021 tarihinde Resmî Gazete’de yayınlanan Şeker Kotalarının Düzenlenmesi ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik çerçevesinde şeker kotalarının %2,5’ten %5’e çıkarıldığı haber olarak geçilmiş.
Nişasta Bazlı Şeker Kotası Nasıl Belirleniyor?
Nişasta bazlı şeker (NBŞ) kotaları 4634 Sayılı Şeker Kanunu ile belirlenmiş. Kanun’un 3. Maddesi’ne göre NBŞ kotası %5 olarak belirlenmiş. Cumhurbaşkanı’na ise bu kotayı %50’ye kadar arttırma veya azaltma yetkisi tanınmış. Dahası, 2018 yılında 7103 Sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile daha önce %10 olan kota miktarı %5’e düşürülmüş.

A Kotası aynı Yönetmelik içerisinde “yurt içi talebe göre üretilen ve pazarlama yılı içinde iç pazara verilebilen şeker miktarını” ifade ediyor.
Keza bahsedilen yönetmelik de Şeker Kanunu’nda mevcut olan düzenlemeyi tekrar dile getirmiş. Yönetmeliğin 5. Maddesi kotaların tespiti ve tahsisi hakkında. Bu maddenin 2. fıkrası kotların düzenlenmesine dair şu kuralı belirlemiş: “NBŞ için belirlenecek toplam A kotası, ülke toplam A kotasının %5’ini geçemez. Cumhurbaşkanı, bu oranı %50’sine kadar arttırmaya, %50’sine kadar eksiltmeye yetkilidir”. Buna göre, NBŞ kotası %5 olarak belirlenmiş, fakat Cumhurbaşkanı’na bunu azaltma ve arttırma yetkisi tanınmış.

Nişasta Bazlı Şeker Kotası Kaç Olarak Belirlenmiş?
İlgili Yönetmelik çıkmadan önce belirlenen şeker kotaları incelendiğinde, 5 Şubat 2019 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararı’na göre 2019/2020 pazarlama yılında kullanılacak olan nişasta bazlı şeker kotasını toplam A kotasının %2,5’i olan 67 bin 500 ton olarak belirlenmiş.

2020/2021 pazarlama yılı için de Nişasta Bazlı Şeker Kotası 20 Mart 2021 tarihinde Resmî Gazetede yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı’nda aynı oranda bırakılmış.

Nitekim, Tarım ve Orman Bakanlığı da dolaşımda olan iddialar üzerine bir basın açıklaması yayınlarak iddiaları yalanlamış.

İddia YANLIŞ
Bir Twitter hesabından yapılan paylaşımda nişasta bazlı şeker kotalarının %2,5’ten %5’e çekildiği iddia edilmişti. 4634 Sayılı Şeker Kanunu incelendiğinde NBŞ kotasının %5 olduğu görülmektedir ve bu kota Cumhurbaşkanı tarafından %50 oranında azaltılabilir veya arttırılabilir. Bu çerçevede, 20 Mart 2021 tarihinde yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı’nda 2021/2022 pazarlama yılı şeker kotaları Cumhurbaşkanı tarafından %50 oranında azaltılarak %2,5 olarak belirlenmiş.

Sonuç olarak;

Nişasta bazlı şeker kotası %5’e çıkarıldığı iddiası yanlış.