Hükümetin İstihdam Vaatleri Ne Durumda?

Genel Ekonomiİstihdam

İlk yayın :

28 Nisan 2023

Yazar:

14 Mayıs 2023’te yapılacak olan Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili seçimlerine bir aydan az bir süre kala AK Parti’nin “Hedef 2023” programında ve 2018 seçim beyannamesinde 2023 yılına kadar gerçekleştirmeyi hedeflediği, ekonomiye ilişkin en öne çıkan altı vaadi Doğruluk Payı olarak araştırdık.

AK Parti’nin “Hedef 2023” programındaki ve 2018 beyannamesindeki ekonomiyle alakalı en çok öne çıkan vaatleri arasında;

1)"2023 yılı itibarıyla, istihdam oranını yüzde 53’e yükselteceğiz."

2)"Kadınların işgücüne katılma oranını yüzde 41 düzeyine çıkaracağız."

3)“Önümüzdeki beş yıllık dönemde yılda en az 1 milyon istihdamla toplamda 5 milyonun üzerinde ek ilave istihdam oluşturacağız."

4)“Yüksek teknoloji alanlarında yerli ve yabancı yatırımları çekebilmek için kurulan 6 endüstri bölgesinin yanında en az 15 yeni endüstri bölgesi daha kuracağız.”

5)“Mesleki yeterlilik belgeli nitelikli işgücü sayısını 1 milyona çıkaracağız.”

6)"Önümüzdeki 5 yılda 2 milyon 250 bin vatandaşımızın aktif işgücü piyasası programlarımızdan yararlanmasını sağlayacağız."

Bu altı vaat incelendiğinde aralarından dördünün gerçekleşmediği, ikisinin ise gerçekleştiği görülüyor.

"2023 yılı itibarıyla, istihdam oranını yüzde 53’e yükselteceğiz." ❌

Ücretli, maaşlı, yevmiyeli, kendi hesabına, işveren ya da ücretsiz aile işçisi olarak gelir etmek amacıyla haftada en az bir saat iktisadi faaliyette bulunan kişi sayısı anlamına gelen istihdam oranının 2023’te %50’ye ulaştırılması sözü, Ak Parti’nin 2011 Seçim Beyannamesinde de belirtilmiş.

2018’de verilen vaatlerde istihdam hedefi %53 olarak güncellenmiş. İstihdam oranı Şubat 2023 verilerine göre ancak %48,2’ye ulaşabilmiş durumda. Yıllar içinde istihdamın %50’ye en yakın olduğu aralık %48,9 ile Ocak 2023 olsa da, Şubat verileri istihdam oranının güncel olarak düşme eğiliminde olduğunu gösteriyor.

"Kadınların işgücüne katılma oranını yüzde 41 düzeyine çıkaracağız." ❌

Ak Parti iktidara geldiğinde, 2002 yılında kadınlarının iş gücüne katılım oranı TÜİK verilerine göre %27,9’du. Kadınların işgücüne katılım oranı Şubat 2023’te %36,4 olarak kaydedildi. Bu oran, kadınların işgücüne katılım oranında son 21 yılda 8,5 puan ilerleme kaydedilmiş olduğu anlamına geliyor. Türkiye, bu oranla kadınların işgücüne katılım oranında Avrupa’da sonuncu ülke ve %52,4’lik Dünya ortalamasının da oldukça altında.

“Önümüzdeki beş yıllık dönemde yılda en az 1 milyon istihdamla toplamda 5 milyonun üzerinde ek ilave istihdam oluşturacağız." ❌

Vaatler arasında ayrıca her yıl en az 1 milyon kişiye istihdam sağlanacağı sözü yer alıyor. 2017’den bugüne her yıl istihdama dahil olan kişi sayısı incelendiğinde bu vaatin de gerçekleştirilemediği gözlemleniyor. Yıllık ortalama 1 milyon kişi değil, yaklaşık 500.000 kişi istihdam edilmiş.

TÜİK verilerine göre, istihdam edilenlerin sayısı 2018 yılında 28 milyon 738 bin kişi iken, 2023 yılının Şubat ayında 31 milyon 460 bine yükseldi.

“Yüksek teknoloji alanlarında yerli ve yabancı yatırımları çekebilmek için kurulan 6 endüstri bölgesinin yanında en az 15 yeni endüstri bölgesi daha kuracağız.” ✅

TBMM’deki 341 sıra sayılı Gaziantep Milletvekili Mehmet Erdoğan ve 61 Milletvekilinin Endüstri Bölgeleri Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ve Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Raporu’nda 2018 yılına kadar 6 endüstri bölgesi ilan edildiği yer aldığı belirtiliyordu. T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın son verilerine göre ise Türkiye'de şu anda 32 adet endüstri bölgesi bulunuyor. Vaat gerçekleştirilmiş.

“Mesleki yeterlilik belgeli nitelikli işgücü sayısını 1 milyona çıkaracağız.” ✅

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 16 Mayıs 2021 tarihinde yaptığı açıklamaya göre, 2021 yılına kadar 1 milyon 442 bini "tehlikeli" ve "çok tehlikeli" statüdeki işlerde olmak üzere 1 milyon 647 bin çalışan, Mesleki Yeterlilik Belgesi almaya hak kazanmış.

"Önümüzdeki 5 yılda 2 milyon 250 bin vatandaşımızın aktif işgücü piyasası programlarımızdan yararlanmasını sağlayacağız." ❌

Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) tarafından istihdamın korunmasına ve artırılmasına, işsizlerin mesleki niteliklerinin geliştirilmesine, işsizliğin azaltılmasına ve özel politika gerektiren grupların işgücü piyasasına kazandırılmasına yardımcı olmak üzere aktif işgücü hizmetleri kapsamında mesleki eğitim kursları, işbaşı eğitim programları, toplum yararına programlar ve diğer kurs, program, proje ve özel uygulamalar düzenlenmekte.

İŞKUR istatistiklerine göre aktif işgücü programlarından,

1)2018 yılında 498.934

2)2019 yılında 568.420

3)2020 yılında 423.133

4)2021 yılında 461.671

5)2022 yılında 167.119

6)2023 yılının Ocak-Mart döneminde ise 15.981 kişi yararlanmış.

2018 yılının başından 2023 yılının Nisan ayına kadar bu programlardan yararlanan kişi sayısı toplamda 2 milyon 135 bin 258 oldu. Yıllık katılımcı sayılarına da bakıldığında, yararlanan kişi sayısındaki düzenli azalışa rağmen 2023 yılının sonuna kadar hedeflenen 2 milyon 250 bin kişiye ulaşma ihtimalinin korunduğu görülmekte.