Eurostat’ın 13 Aralık’ta yayınlanan raporu, AB ülkeleri arasında hanehalkı tüketim miktarı karşılaştırması yapan önemli bir çalışma. Türkçe’ye “Gerçek Kişisel Tüketim (Actual Individual Consumption-AIC)” olarak çevrilebilecek olan kavram, hanehalkı tarafından tüketilen tüm mal ve hizmetleri hesaba katarak ülkeler arasındaki refah düzeyi ile ilgili bir değerlendirme yapmamıza olanak veriyor. Bahsi geçen mal ve hizmetler bireyler tarafından doğrudan satın alınanlar olabileceği gibi, sivil toplum kuruluşları ya da devlet kurumları tarafından tedarik edilen eğitim ve sağlık hizmetlerinin tüketilmesini de kapsıyor.
Gerçek Kişisel Tüketim ve GSYH
Ülkeler arası refah düzeyleri hesaplarında genellikle harcama usulüne göre GSYH hesaplaması dikkate alınırken, AIC yöntemi nakdi harcamaların yanı sıra ayni katkıları da (sağlık, eğitim gibi sosyal hizmetler) içeren toplam gerçek tüketime odaklanıyor. Eurostat çalışması, AB düzeyinde ortalama AIC değerini 100 üzerinden belirliyor ve tek tek ülkelerin AIC değerini bu ortalamaya göre sıralıyor. Sıralama yapılırken mal ve hizmetlerin ülkeler arasındaki fiyat farklılıklarını sabitleyerek ortadan kaldırmak ve böylece daha sağlıklı bir mukayese yapabilmek için Satın Alma Gücü Standardı (PPS) birimi kullanılıyor.

Türkiye AB Ortalamasının 41 Değer Altında Kalıyor
Çalışma, 10 AB ülkesindeki gerçek kişisel tüketim değerlerinin AB ortalamasının üzerinde olduğunu gösteriyor. En yüksek farkla AB ortalamasının üzerine çıkan 5 ülke ise Lüksemburg, Almanya, Avusturya, Danimarka ve Belçika oluyor. AB hanehalkı tüketimi ortalamasının en altında kalan 5 ülkeye baktığımız zaman ise Bulgaristan’ın ortalama tüketimin 47 puan altında kaldığını görüyoruz. Bulgaristan’ı -42 ile Hırvatistan, -41 ile Romanya, -37 ile Macaristan ve -34 ile Letonya takip ediyor. Konuya kişi başına düşen GSYH açısından baktığımız zaman AB ülkeleri arasında uçurumun 6 kata kadar çıktığını görüyoruz. AB 100 endeksinde düşünüldüğü zaman, Bulgaristan’ın 2015 GSYH değeri 47’de kalırken Lüksemburg AB ortalamasının 164 puan üzerine çıkarak 264 gibi bir skora sahip oluyor.
Bu manzara içinde Türkiye’nin 59 puanlık Gerçek Kişisel Tüketim değeri ile AB ortalamasının yüzde 41 altında kaldığını görüyoruz. Eğer Türkiye AB üyesi konumunda olsaydı bu değer ile Bulgaristan ve Hırvatistan’ın ardından Romanya ile birlikte sondan üçüncülüğü paylaşıyor olacaktı.
Kaynaklar
Eurostat Bülteni OECD Tanımlar