2006-2009 Döneminde Cezaevi Nüfusu Yüzde 65 Arttı

Cumhuriyet Halk Partisi Grup Başkanvekili ve Ankara Milletvekili Levent Gök, Türkiye’deki ceza ve tutukevlerinin kapasitesi ve buralarda bulunan tutuklu ve hükümlü sayılarıyla ilgili olarak Bilgi Edinme Hakkı kapsamında yönelttiği soruların cevaplarını açıkladı. Verilen bilgiye göre, 1 Şubat 2016 tarihi itibariyle Türkiye’deki ceza ve infaz kurumlarında 181 bin 590 tutuklu ve hükümlü bulunduğunu belirten Gök, aynı tarih itibariyle Türkiye’deki ceza ve infaz kurumlarının kapasitesinin ise 180 bin 256 olduğunu ve ceza ve infaz kurumlarında kapasitesinin üzerinde tutuklu ve hükümlü bulunduğunu iddia etti.

Son yıllarda ceza ve infaz kurumlarında bulunan tutuklu ve hükümlü sayısının yükseldiğine dair iddiaları daha önce farklı siyasi aktörlerden de duymuştuk. CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal ve CHP Balıkesir Milletvekili Namık Havutça bu sayının 2002’den beri ciddi oranda yükseldiğini dile getirmişler ve Doğruluk Payı analizlerine konu olmuşlardı. Buna karşılık, AK Parti’nin 7 Haziran 2015 seçimleri için hazırladığı seçim beyannamesinde ceza ve infaz kurumlarında kalan tutuklu sayısı oranında 2001’e oranla ciddi bir düşüşün olduğu belirtilmişti.

Türkiye’de Her 100 bin Kişiden 229’u Cezaevinde Tutuklu veya Hükümlü

Adalet Bakanlığı, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü verileri çok net bir şekilde gösteriyor ki 2002’ye göre cezaevlerindeki tutuklu ve hükümlü sayılarında 2 kata yakın artış var. 1970 – 2001 periyodunda cezaevine giren tutuklu ve hükümlerdeki artış oranı %2,5 seviyelerindeyken 2002 sonrası dönemde yıllık artış oranı %9’a ulaştı. Özellikle 2006-2009 döneminde bu oran ortalamada %20’leri buldu.

Üstelik cezaevlerindeki tutuklu ve hüküm sayılarını nüfus artışını dikkate alarak değerlendirdiğimizde de aynı eğilimi görmek mümkün. Aralık 2015 itibariyle her 100 bin kişiden 229’u cezaevinde tutuklu veya hükümlü olarak bulunuyor. Bu rakam istatistiğine açık olarak erişebildiğimiz son 45 yıllık verilerin en yükseğini oluşturuyor. 1970’de her 100 bin kişiden 159’u cezaevinde bulunuyordu ve bu rakam af kanunları ve diğer faktörlerin etkisiyle 1991’de 49’a kadar düşmüştü.

45 yıllık dönemde tutuklu oranına bakıldığında ise son 9 yılda toplam sayıda artışın tersine düşüş eğilimi göze çarpıyor. Aralık 2015 itibariyle cezaevindeki mahkûmların sadece yüzde 15’i tutukluluk nedeniyle cezaevinde bulunuyor. Bu oran 2002 yılında yüzde 40 seviyelerinde seyrediyordu ve 2006’da yüzde 50’ye ulaşmıştı. Avrupa Birliği ülkelerinde 2012 verilerine göre tutukluluk oranı yüzde 21.

Türkiye Tutuklu ve Hükümlü Oranında Avrupa 7.si

Peki, Türkiye son yıllarda ciddi artış gösteren cezaevi nüfusuyla dünyada ve Avrupa’da hangi konumda bulunuyor?

Dünyada bu konudaki rekorun sahibi 2,2 milyon tutuklu ve hükümlü sayısıyla ABD. Çin ve Rusya, ABD ile birlikte ilk üç sırayı paylaşıyor. Türkiye toplam tutuklu ve hükümlü sayısı bakımından dünyanın 9. sırasında. Nüfus dikkate alındığında ise Türkiye 58. sıraya düşüyor. 100 bin kişiye düşen tutuklu ve hükümlü sayısı bakımından Türkiye Avrupa’da Litvanya ve Letonya gibi ülkelerin ardından 7. sırada bulunuyor.

CHP Ankara Milletvekili Levent Gök’ün Adalet Bakanlığı’ndan edindiği bilgilere göre Şubat 2016 itibariyle cezaevindeki tutuklu ve hükümlü sayısı 181 bin 590. Adalet Bakanlığı, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü verileri 362 ceza infaz kurumunda 180 bin 256 kişilik kapasite olduğunu gösteriyor ki bu durum Türkiye’deki ceza infaz kurumlarının kapasitelerinin aşılmaya başladığını gösteriyor.

Kaynaklar

Haber Kaynağı

Adalet Bakanlığı, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü

Institute for Criminal Policy Research: World Prison Brief

Eurostat: Crime Statistics

Council of Europe: Pre-detention Statistics