İtalya'nın Ümitsiz İşsiz Sayısı Türkiye'den Daha Fazla

İtalya'nın Ümitsiz İşsiz Sayısı Türkiye'den Daha Fazla

CHP Kocaeli milletvekili Hurşit Güneş, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında Türkiye’deki işsizlik rakamları ile ilgili birçok iddiada bulundu.

Güneş’in daha önce incelediğimiz iki iddiasının ana konusu da Türkiye’de işsizlik rakamlarıydı. Güneş, açıklanan işsizlik rakamlarının gerçeği yansıtmadığını ve işgücüne dahil olmayan umutsuz bir kısımla beraber bu rakamın çok yükseklerde olduğunu her fırsatta dile getiriyor.

Son düzenlediği basın toplantısı da bu iddiasını yeni veriler vererek tekrarlamaya devam etti. Bu toplantıda Güneş’in analize konu olan ifadesini tam olarak verelim ve teker teker incelemeye başlayalım.

"Umutsuzluktan dolayı iş aramayanların oranı yüzde 4 civarındaydı. Yani 2002 yılı sonunda bu rakam 300 bin kadardı. Şimdi bu sayı 2 milyon 486 bine ulaştı.Yaklaşık 2,5 milyon işsiz, iş bulmaktan umudunu kesmiş. Dünyanın hiçbir yerinde umudunu yitirmiş böyle bir nüfus yok.” 

Önce birkaç notu hatırlatmakta fayda var.

İşsizlik istatistikleri genel olarak, TÜİK’in belli aralıklarla düzenlediği anketler sonucu ortaya çıkan verilerdir. Örneğin, işsiz nüfusunu ortaya çıkaran göstergede kişilere “Son 3 ayda aktif bir şekilde iş aradınız mı?” sorusu yöneltilir. (Bu soru AB’ye uyum çerçevesinde 2014 yılından itibaren “Son 1 ayda aktif bir şekilde iş aradınız mı?” sorusuna çevrilmiştir) Bu cevaba olumsuz yanıt verenlerin nedenlerini irdeleyen sorular sorulduğunda ise iş gücüne katılmama nedenleri ortaya çıkar.

Güneş’in iddiasının ilk kısmında belirttiği umutsuzluktan dolayı iş aramayanların oranı ve miktarı tam da buradaki olumsuz yanıt durumunda iş gücüne katılmama nedenleri irdelendiğinde ortaya çıkan veridir.

Fakat burada dikkat edilmesi gereken küçük bir nokta var. İş  gücüne katılmama nedenleri irdelendiğinde buradaki nedenler iş bulma ümidinin olmamasından, emekliliğe ve hasta olma durumuna kadar geniş yelpazede olabilir. Genel olarak önemli bulunan kategori ise çalışmaya hazır durumda olup da iş aramayan nüfustur. Anket gruplamasına göre bu grup da ikiye ayrılır:

1-) İş bulma ümidi olmayanlar

2-) Diğerleri

Hurşit Güneş’in iddiasında döndüğümüzde ise karşılaştırma konusunda sorun yaşandığı görülüyor. Umutsuzluktan dolayı iş aramayan, yani iş bulma ümidi olmayan nüfus 2002’nin son çeyreğinde 67 bin, çalışmaya hazır durumda olup da iş aramayan toplam nüfus ise 953 bin.

Oransal olarak baktığımızda ümitsiz nüfus, istihdama katılmayan toplam nüfusun binde 2’si, fakat çalışmaya hazır durumda olup da iş aramayan toplam nüfusun oranı ise % 4. Bu orana bakarak Güneş’in açıklamasında bir dil sürçmesi ihtimalinden söz edilebilir. Fakat yine de açıklamanın genelinde çalışmaya hazır olup da iş aramayan nüfus “iş bulmaktan ümidi kalmayan” nüfus olarak lanse edilmiş.

Yarım Milyondan Daha Fazla Kişi İş Aramaktan Ümidini Kestiğinden İş Aramamaktır 

Bu nedenle yaklaşık 2,5 milyon işsiz iş bulmaktan umudunu kesmiş iddiası yanlış genellemenin yapıldığı bir iddia. Son yayınlanan verilere göre Türkiye’de yaklaşık 585 bin kişi iş aramaktan ümidini kestiği için iş aramamaktadır.

İddianın son kısmına gelelim. Türkiye’deki kadar iş bulmaktan umudunu yitirmiş nüfus başka ülkede yok iddiasına.

Eğer Güneş’in iddiasında aslında referans gösterdiği çalışmaya hazır ama iş aramayan nüfusa baktığımızda İtalya ve Bulgaristan’ın bu nüfus grubunda bizden daha fazla kişi içerdiklerini Eurostat verilerine göre rahatlıkla söyleyebiliriz. (Veriler 2014’ün 2. çeyreğine ait.)

Eğer Türkiye’deki ümitsiz rakamına göre bir karşılaştırma yapacaksak da İtalya’da iş gücüne katılmayan nüfusun % 12,5'inin iş bulma ümidi olmadığı için katılmadığını aklımızda bulunduralım. İtalya’da yaklaşık 14 milyon iş gücüne katılmayan nüfus olduğunu dikkate aldığımızda ümitsiz nüfusun 1,7 milyon civarında olduğunu söyleyebiliriz.

Sözün kısası, CHP Kocaeli milletvekili Hurşit Güneş’in iddialarında doğruluk payı yoktur.