Türkiye'nin Tarım Ekonomi ve İnşaat Karnesi

Türkiye'nin Tarım Ekonomi ve İnşaat Karnesi

CHP Adana milletvekili Ümit Özgümüş, 2015 yılı bütçe görüşmeleri sırasında yaptığı konuşmada Türkiye ekonomisinde bazı sektörlerin payları hakkında bazı iddialarda bulundu.

Özgümüş, sanayi, imalat sanayisi ve tarımın  GSYİH’de payları bakımından 2002 – 2013 arası azalma gösterdiğini iddia ederken inşaat sektörünün artış gösterdiğini iddia etti.

Özgümüş’ün tam açıklaması şöyle;

“Cumhuriyet Halk Partisinin ekonomi birimi var, ekonomi biriminde çok sayıda rakam ve analiz var ama onlardan değil devletin resmî rakamlarından birkaç örnek vermek istiyorum, onlar da şu: Gayrisafi yurt içi hasıla içinde sanayinin payı 2002 yılında yüzde 21'di, -bu, 97; 98'lerde yüzde 26 civarındaydı- 2012 yılı sonu itibarıyla yüzde 19,2'ye geriledi. Sanayinin alt kalemi olan imalat sanayisinde durum daha kötü, 2002 yılında yüzde 17,6'dıydı, 2013'te yüzde 15,3'e düştü. Hâlbuki 2007-2013 dönemini kapsayan Dokuzuncu Kalkınma Planı'nda temel hedeflerden bir tanesi gayrisafi yurt içi hasılayı içerisinde sanayinin payını artırmaktı. Tarımda da aynı gelişme gösteriliyor. 2002 yılında tarımın gayrisafi yurt içi hasılaya katkısı yüzde 10,1'ken 2012 yılı sonunda yüzde 7,7'ye geriledi. Burada çok sevindirici olmayan bir rakam gayrisafi yurt içi hasıla içerisindeki, millî gelir içerisindeki inşaatın payı 4,2'den 4,4'e çıkmış ki inşaat sektörü çok üretken, verimli, ekmeği büyüten bir sektör değildir.”

Doğruluk Payı olarak iddiaları analiz etmenin yanı sıra bu rakamları bağlama oturtmak açısından zaman aralıklarını genişlettik.

Tabloda hem Özgümüş’ün iddiasında kullandığı zaman aralığı olan 2002 ve 2013 hem de AK Parti’nin iktidara gelmesinden 10 yıl önceki ortalamalar ve 1980 sonrası ortalamalar yer almaktadır. Rakamlar ilgili sektörlerin cari fiyatlar üzerinden GSYİH’e oranıdır.

TÜİK’in verilerine göre ne cari ne de sabit fiyatlar üzerinden sanayinin payı 2002 yılında % 21 değildir. 2002’de % 25 olan pay 2013’te % 23,6’ya gerilemiştir. AK Parti iktidarı dönemindeki ortalama 1993-2002 ortalamasından 2 puan daha geridedir. Özgümüş’ün kullandığı verileri kaynaklar desteklememektedir fakat sanayi sektörünün GSYİH içindeki payı gerilemiştir.

Sanayi ve Tarım Sektörü Düşüşte, Ekonomi İse Geçmişe Göre Gerilemede 

Özgümüş’ün imalat sanayi ve tarım ile ilgili iddiaları verilerle desteklenmektedir. Önceki dönemlerin ortalamalarına bakıldığında bu iki sektörün payındaki düşüş dikkat çekmektedir.

2002 – 2013 döneminde inşaat sektörü % 0,2 oranında yükselmiştir ve Özgümüş’ün kullandığı veriler doğrudur. Fakat genel eğilime baktığımızda inşaat sektörünün payının düşüş trendinde olduğu görülmektedir. 1993 – 2002 ortalaması % 5,6 iken 2003 – 2013 ortalaması % 4,4’e gerilemiştir.

Genel değerlendirmede, CHP Adana milletvekili Ümit Özgümüş’ün demecindeki iddiaların kayda değer derecede doğruluk payı vardır.