Türkiye Varlık Fonu Portföyündeki Şirketlerin Çoğu Sayıştay Tarafından Denetlenmiyor

CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, 20 Aralık 2020 tarihinde kendi sosyal medya hesabından yapmış olduğu paylaşımda Türkiye Varlık Fonu’nun bünyesinde 23 şirket ve 2 lisans hakkı bulunduğunu, bu şirketlerden 10 tanesinin Kamu İktisadî Teşebbüsü kuruluşları olduğunu ve Sayıştay’ın denetimine tabi olduğunu iddia etti. Ayrıca Türkiye Varlık Fonu’nun en az %60’ının da Sayıştay’ın denetleyemediğini de iddialarına ekledi. Milletvekilinin yaptığı bu paylaşım dizisi de yaklaşık 300 paylaşım ile 900’den fazla kullanıcı tarafından beğenildi.

TVF Bünyesinde Bulunan Şirketler Hangileri?

2016 yılında kurulan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yönetim kurulu başkanı olan Türkiye Varlık Fonu (TVF) bünyesinde 8 farklı sektörden 23 şirket, 2 lisans ve 46 tane de taşınmaz bulunmaktadır.

Finansal hizmetler, enerji, ulaştırma ve lojistik, madencilik, şans oyunları, teknoloji ve telekom, tarım ve gıda ve gayrimenkul olarak ayrılan bu sektörlerden bünyesinde en fazla şirket bulunduran sektör 7 şirket ile finansal hizmetler sektörü. TVF portföyünde bulunan 23 şirketin sektörlere göre dağılımı ise aşağıdaki gibi:

TVF portföyünde bulunan bu şirketlerden kamu iktisadi teşebbüsü yani KİT’ler incelediğinde, 23 şirketten 10’unun kamu iktisadi teşebbüsü olduğu gözlemlenmekte. Bu kuruluşlar ise Ziraat Bankası, Halk Bankası, Vakıfbank, Eti Maden İşletmeleri, Türkiye Petrolleri, BOTAŞ, ÇAYKUR, Türkiye Denizcilik İşletmeleri, PTT ve TÜRKSAT.

TVF Portföyündeki Şirketler Sayıştay Denetimine Tabi Tutuluyor mu?

26 Ağustos 2016 gününde Resmî Gazete’de yayınlanan 6741 numaralı ve “Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” başlıklı kanunun 6. Maddesinde şu ifadeler yer alıyor:

Aynı kanunun 8. Maddesinin 6. fıkrasında ise TVF’nun bazı muafiyet ve istisnaları yer almakta:

Bunlara ek olarak yine Resmî Gazete’de de yayınlanan Sayıştay Denetim Yönetmeliği’ne göre ise Kamu iktisadi teşebbüsleri iktisadi, mali, idari, hukuki ve teknik yönlerden sürekli Sayıştay denetimine tabi tutuluyor.

Bu konuyla ilgili ek olarak da 2018 yılına dair Sayıştay tarafından yayınlanan Kamu İşletmeleri 2018 Yılı Genel Raporu” içerisinde TVF portföyünde bulunan kamu iktisadi teşebbüsleri; Ziraat Bankası, Halk Bankası, Vakıfbank, ÇAYKUR, BOTAŞ, Eti Maden, TÜRKSAT, Türkiye Denizcilik İşletmeleri, PTT ve Türkiye Petrolleri (TPAO) da bu raporun içerisinde yer almakta.

Sonuç olarak CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz’ın iddia ettiği gibi TVF portföyünde 23 şirket ve 2 lisans hakkı bulunuyor. Bu 23 şirketten 10’u da kamu iktisadi teşebbüsü olup Sayıştay denetimine tabi tutuluyor. Geriye kalan 13 şirket ise yayınlanan kanunda da bahsedildiği gibi bağımsız denetime tabi tutulmakta. Böylece TVF portföyündeki şirketlerden %57’sinin Sayıştay tarafından denetlenmediği söylenebilir.