Tarımsal GSYH'de Dünyadaki Sıramız

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli 23 Ağustos 2019 tarihinde Slovenya’ya bir ziyaret gerçekleştirdi. Buradaki ziyaretinde Slovenya Tarım, Orman ve Gıda Bakanı Aleksandra Pivec ile birlikte basın toplantısı gerçekleştirdi. Toplantıda Türkiye’nin Slovenya ile tarımsal dış ticaretinin zayıf olduğunu belirten Pakdemirli, iki ülkenin bu tarihten itibaren tarımsal dış ticaret ilişkilerinin daha iyiye gideceği yönünde bakan Aleksandra Pivec ile sözleştiğini belirtti. Bakan Pakdemirli ayrıca Türkiye’nin tarım alanında Avrupa ve dünyadaki yeriyle ilgili açıklama yaparken, ülkemizin tarım alanında Avrupa’da birinci, GSYH’deki tarımsal büyümede ise Avrupa’da 1. dünyada ise 7. olduğunu iddia etti.

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin bu iddiasını ele alırken, TÜİK ve Dünya Bankası tarafından açıklanan tarımsal büyüme verilerini inceledik. Tarımsal GSYH, TÜİK tarafından iktisadi faaliyet kollarına göre “Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık” başlığı altında açıklanıyor. Dünya Bankası da bu veriyi “Agriculture, Foresty and Fishing” başlığı altında açıklıyor.

Yıllar İçerisinde Tarımsal GSYH Artış Gösterse de Tarımın Ekonomideki Payı Düştü

TÜİK’in açıklamış olduğu, yıllara göre tarımsal GSYH verilerini incelediğimizde tarımsal GSYH yıllar içerisinde TL cinsinden ciddi artış gösterse de toplam ülke ekonomisi içindeki payı azalış gösterdi. 2010 yılında 104,7 milyar TL olan tarımsal hasıla, 2018 yılına gelindiğinde 213,4 milyar TL oldu. Tarımsal GSYH bu yıllar içerisinde bir önceki yıla göre azalışı da sadece 2013 yılında gösterdi. Tarımın GSYH içerisindeki payı ise 2010 yılında %9 iken 2018 yılına gelindiğinde %5,8’e düşmüş durumda.

Dünya Bankası tarafından açıklanan, ülkelerin tarımsal GSYH büyüklüklerini incelediğimizde, Türkiye’nin tarımsal yurt içi hasılasının 2011 yılından 2018 yılına kadar her sene bir önceki yıla göre azaldığını görüyoruz. 2010 yılında bir önceki yıla göre %33’lük artışla iyi bir performans sergileyen tarımsal GSYH, 2016 yılında %10, 2018 yılında ise %14,7’lik bir düşüş göstermiş durumda. Bununla birlikte Dünya Bankası’nın dolar cinsinden açıkladığı verilere göre Türkiye GSYS’si 2010 yılında yaklaşık 70 milyar $ iken 2018 yılına gelindiğinde 44,2 milyar $.

Tarımsal Ekonomik Büyüklükte Avrupa’da 2. Dünya’da 11. Sıradayız

Dünya Bankası’nın açıkladığı tarımsal ekonomik büyüklük verilerini bir de ülkeler arasında incelediğimizde, Çin’in 978 milyar $’lık büyüklüğü ile 2018 yılında bu pazarda büyük bir paya sahip olduğunu söyleyebiliriz. Hatta Çin’in tarımsal hasılası, listede kendisinden sonra gelen 6 ülkenin toplamından da fazla. Bununla birlikte listede Çin’i 394 milyar $ ile Hindistan takip ederken, ABD 179 milyar $, Endonezya 133 milyar $, Nijerya ise 84 milyar $’lık büyüklükleri ile dünyada en çok tarımsal GSYH’ye sahip ilk 5 ülke arasında yer alıyor. Türkiye ise 44,2 milyar $’lık tarımsal ekonomik büyüklüğü ile listede Fransa ve Rusya’nın ardından 11. sırada bulunuyor.

Sonuç olarak Bekir Pakdemirli’nin açıklamalarında bahsettiği gibi tarımsal GSYH konusunda Avrupa’da ilk sırada değil, ikinci sıradayız. Dünyada ise sıralamamız 7.’lik değil, 11.’lik. Türkiye dolar cinsinden tarımsal GSYH miktarında 8 yıldır bir önceki yıla göre azalan bir performans gösteriyor. TL cinsinden tarımsal GSYH büyümesini sürdüren Türkiye, dünyadaki ve Avrupa’daki sırasını ise 2018’de kaybetmiş durumda.