5 Yıllık Periyotlarla Türkiye Tarihindeki Büyüme ve İşsizlik Oranları

İYİ Parti Bursa Milletvekili İsmail Tatlıoğlu, 18 Temmuz 2020 tarihinde gazete yetkilileriyle bir araya geldi. Buluşmada yapmış olduğu açıklamada Türkiye’nin işsizlik ve GSYH gibi makroekonomik göstergelerinin tarihsel sürecine değinen Tatlıoğlu şu iddiada bulundu: “Tüm tarihimizi büyüme ve işsizlik verilerini mercek altına alarak inceledik. Hem de TÜİK verilerini esas alarak. Ortaya çıktı ki 1975-80 dönemi hariç tutulduğunda, geride bıraktığımız 2015-2020 dönemi, Türkiye tarihinin en kötü 5 yılı.”.

Ayrıca Tatlıoğlu gazetenin internet sitesinde yer alan haberde verdiği demeci kendi resmî sosyal medya hesabından da kullanıcıları ve kamuoyuyla paylaştı.

Türkiye Tarihinde 5’er Yıllık Periyotlarla Ekonomik Büyümeler

Türkiye’nin 5’er yıllık ekonomik büyüme verileri TÜİK’in “Üretim Yöntemiyle Yıllık GSYH” ve Mahfi Eğilmez’in “Türkiye Ekonomisinin Son 17 Yılı” raporlarından incelendiğinde, son 5 yıldaki ortalama ekonomik büyüme İsmail Tatlıoğlu’nun iddia ettiği gibi 1975-1980 döneminden sonraki en kötü performansı göstermiyor.

2015-2019 döneminde Türkiye’nin ortalama ekonomik büyümesi yıllık %4,06 iken, 1975 ila 1980 döneminde ise bu oran %4,4 seviyesinde. Bunların yanında 1940, 1941, 1942, 1943 ve 1944 yıllarının yer aldığı 1940-44 yıl aralığı da %-4,9’luk ekonomik büyüme ortalamasıyla en düşük büyüme oranına sahip 5 yıllık dönem olarak hesaplanıyor. Bu hesaplamayla 1950-54 yılları ortalama %8,5, 2010-14 yılları ise ortalama %7,64’lük büyüme oranlarıyla listenin başında yer alıyor.

Bir diğer 5 yıllık hesaplama da 1975-1980 yılları arasında 1976, 1977,1978, 1979 ve 1980 yıllarını kapsayan 5 yıllık ortalama ekonomik büyüme. Bu yıllar incelendiğinde 1976-1980 dönemi %2,5’lik ortalama ekonomik büyüme ile en düşük ikinci 5 yıl konumunda. Buna göre 2016-2020 dönemi de %3,6 ile 76-80 döneminin ardından en düşük GSYH büyüme oranına sahip periyot değil. 2016-2020 döneminden daha düşük ortalamaya sahip 4 dönem daha bulunuyor.

5 Yıllık Dönemlerde Türkiye’de İşsizlik Ne Durumdaydı?

İşsizlik oranları dönemsel olarak TÜİK tarafından açıklansa da İşgücü İstatistikleri veri tabanında 1988 yılından önceki dönemlere ait veriler yer almıyor. 2005 yılına kadar “Devlet İstatistik Enstitüsü” adıyla resmî istatistiklerini paylaşan kurumun 1988 öncesi verilerine güncel internet sitesinden erişilemiyor. Bundan dolayı biz de 1988 yılı öncesindeki işsizlik oranı verilerini incelerken çeşitli sosyal bilimler dergilerinde yayınlanan akademik çalışmalardan, makalelerden, ekonomistlerin raporlarından yararlandık.

İşsizlik oranlarında Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan bu yana 5’er yıllık periyotları 2 farklı şekilde inceledik. Yıllar arası teriminin kişiden kişiye göre farklı hesaplanabileceğinden dolayı incelediğimiz bir şekilde 0 ila 5’li rakamlarla biten yılları dahil edip 5 yılın ortak işsizlik oranını hesapladık bir diğerinde ise 1 ila 6 rakamlı biten yılları dahil ederek ortalamayı hesapladık.

Çeşitli akademik makalelerde yer alan ve TÜİK’in paylaşmış olduğu 5’er yıllık işsizlik oranlarının ortalamalarını incelediğimizde, Türkiye’nin 5 yıllık periyotlardaki işsizlik oranı ortalamalarının en yüksekleri son 20 yılda yaşanmış. 2016-2020 yılları arasındaki 5 yıllık periyotta ortalama işsizlik oranı %12,2 ile listenin başında yer alıyor. İddiada yer alan 1976-1980 yılları ise %9,26 ile en yüksek işsizlik oranı ortalamasına sahip 5. periyot.

Bir diğer yılı dahil edip yaptığımız diğer hesaplamayla ise 2015 ila 2020 yılları arasındaki 5 yıl 4 aylık periyot %11,9 ile ortalama işsizlik oranının en yüksek olduğu periyot. Bu hesaplamayla da son 20 yıldaki 5 yıllık periyotların hepsi yine Türkiye tarihinde işsizlik oranının en yüksek olduğu periyotlar.

Sonuç olarak Türkiye’nin ekonomik büyüme ve işsizlik oranları tarihi 5’er yıllık dönemlerde incelendiğinde, geçtiğimiz 2015-2020 dönemi iddia edildiği gibi 1976-1980 dönemi hariç tutulduğunda en kötü 5 yıllık dönem değil. Ortalama işsizlik oranının en çok yaşandığı periyot 2015-2020 olsa da bu dönemde işsizlik oranı 1976-1980’den daha kötü seyretmiş. Bunun yanında ekonomik büyüme oranında ise 1976-1980 ve 2016-2020 dönemlerinden daha negatif ortalamaya sahip birçok dönem mevcut.