Anayasal Bir Suçtan Söz Edilebilir Mi?

Anayasal Bir Suçtan Söz Edilebilir Mi?

Peşmerge güçlerinin Türkiye sınırlarından Kobani’ye geçmesine izin vererek hükümet anayasal bir suç mu işliyor?

MHP Iğdır milletvekili Sinan Oğan’a göre durum böyle. Oğan dün akşam CNN Türk’te konuk olduğu programda ve Twitter hesabında söz konusu geçişe izin vermenin  anayasal bir suç olduğunu birkaç defa vurguladı.

Oğan’a göre Mesud Barzani’nin başkanlığını yaptığı Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Birleşmiş Milletler’de temsil edilen bir güç değil, temsil edilmiyor olması da bu yönetimin uluslararası anlamda bir ülke sıfatına sahip olmadığını gösteriyor. Ülke sıfatına haiz olmayan bir yapının askeri kuvvetlerinin geçişine izin vermek de anayasal bir suçtur (ya da suç mudur?).

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli başta olmak üzere birçok MHP’li milletvekili, özellikle çözüm süreci çalışmaları sırasında bir enstantane olarak öne çıkarılan Erdoğan – Barzani yakınlaşmasından sonra Türkiye’nin Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile ilişkilerini sert dille eleştirmişlerdi. Bu eleştirinin kökenlerini Türkiye’nin eski kırmızı çizgilerinde ve son 20 yıldır Kuzey Irak bölgesiyle olan karmaşık ilişkilerde bulmak mümkün. Bu bölgenin olası bağımsızlığı Kürt coğrafyasına olabileceği etkiler nedeniyle bir tehdit algısı içinde değerlendiriliyor. AK Parti öncesi Türkiye’nin bölgeye yönelik dış politikasının temel taşlarından birini bu tehdit algılaması oluşturuyordu. MHP’nin temsil ettiği siyasi çizgi de bu hassasiyeti taşıyor.

Bu siyasi çizginin son zamanlarda medya görünürlüğü en yüksek isimlerinden biri Sinan Oğan. Oğan stratejist bir milletvekili ve dış politika konularında yaptığı çıkışlarıyla tanınıyor. Formasyonu gereği de söz konusu konuyu uluslararası ilişkiler çerçevesine oturtarak veriyor. Son açıklaması da bunun en tipik örneklerinden biri.

Oğan, Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin BM’de temsil edilmediği konusunda haklı, zira bu yönetim Irak merkezi hükümetine bağlı özerk bir bölgeyi yönetiyor. Yönetim’in askeri güçlerinin Türkiye topraklarından geçmesi anayasal bir suç mudur? T.C. Anayasa’sında BM’de temsil edilmeyen bir yapının askeri gücünün Türkiye topraklarına girmesini engelleyen bir madde doğrudan mevcut değil.

İlgili 92. madde şöyle;

“Milletlerarası hukukun meşrû saydığı hallerde savaş hali ilânına ve Türkiye’nin taraf olduğu  milletlerarası andlaşmaların veya milletlerarası nezaket kurallarının gerektirdiği haller dışında, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesine veya yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunmasına izin verme yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisinindir.” (Vurgu yazara aittir)

Açık bir şekilde görüleceği üzere, ilgili maddede yabancı ülkelerin silahlı kuvvetleri ifadesi kullanılmamış, sadece yabancı silahlı kuvvetleri olarak belirtilmiş. Buradan anlaşılan, Türkiye üzerinden geçebilecek silahlı kuvvetlerin illa ki bir ülkeye ait olması gerekmiyor (NATO, AB gibi ulusötesi kuruluşları da düşünelim).

Dün yapılan TBMM görüşmelerinde MHP Kocaeli milletvekili Lütfü Türkkan anayasada geçen bu ifadenin bir ülkenin silahlı kuvvetlerini kastettiğini de ifade etti. Başbakan Ahmet Davutoğlu bu yaklaşımı temel alarak sorulan bir soruya verdiği cevapta ise Peşmerge güçlerini Irak Ordusu’nun bir parçası olarak niteledi. Bölgenin karmaşık yapısı ve Irak’taki devlet yapılanmasının yetersizliği nedeniyle iki askeri birlik arasında hiyerarşik bir bağ kurmak pek mümkün değil. Fakat uzaktan bakıldığında özerk bir bölgenin askeri gücü merkezi ordu ile savaşmıyorsa o ülkenin ordusu olarak düşünülebilir.

Aynı madde açık şekilde yetkinin TBMM’de olduğunu da belirtiyor ama ortada oylanmış bir karar yok diye sorulabilir. 2 Ekim 2014’te TBMM’de oylanan ve AK Parti ve MHP’nin evet oyu verdiği tezkereyle yabancı silahlı kuvvetlerinin Türkiye’de bulunmasına izin verme yetkisi bir yıl süreyle hükümete verildi. Kısacası bu durumda hükümetin verdiği geçiş izni görünürde bir anayasal suç teşkil etmemektedir (Bu vakada nihai kararın mahkemeler tarafından verileceğini de hatırlatalım).

MHP Iğdır milletvekili Sinan Oğan’ın iddiasında doğruluk payı yoktur.