Avrupa Ülkeleri ve Türkiye'de COVID-19 Vaka Sayısına Göre Ölüm Oranları

Koronavirüsle mücadele kapsamındaki uygulamalar hakkında 27 Nisan 2020 tarihinde düzenlenen basın açıklamasında Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin toplam hasta sayısına göre ölüm oranı bakımından Avrupa’daki en iyi ülke durumunda olduğunu iddia etti.

Ölüm Oranının Hesaplanması

Ölüm oranlarına ilişkin farklı veriler ve birbiriyle uyuşmayan bazı karşılaştırmalar birçok ülkede mevcut. Bunun temel sebebi, pandemi sırasında, virüs kaynaklı ölüm sayılarını tespit etmedeki zorluklar. Örneğin, sağlık birimlerinden destek almadan virüs nedeniyle vefat eden bir kişi, kayıtlara COVID-19 nedenle ölüm olarak girilemiyor. Vaka ölüm oranı (CFR), toplam ölümlerin tespit edilen toplam vaka sayısına oranı hesaplanarak bulunmaktadır. Bazı istatistikler ise farklı ülkeleri kıyaslarken nüfusun etkisini ortadan kaldırmak amacıyla bir milyon nüfus başına düşen ölüm oranını hesaplıyor. Oxford Üniversitesi’ne bağlı Kanıta Dayalı Tıp Merkezi’nin (CEBM) yayınladığı metine göre, ülkeler arasındaki vaka ölüm oranları büyük oranda değişiklik gösterebiliyor ve kesin sayılar açısından bir belirsizlik oluşabiliyor. Bunun sebepleri olarak sıralanan bazı faktörler şu şekilde:

- Tespit edilen vakaların test sayısına göre farklılık göstermesi 

- Yalnızca ağır semptomlar gösterenlerin test edilmesi 

- Semptomların başlaması ve ölüm arasında geçen sürenin veride gecikmeye sebep olması ve vaka ölüm oranının bu sebeple gerçek değerden daha az görünmesi 

- Ölümlerin koronavirüse atfedilmesindeki farklılıklar 

- Demografik ve sosyal farklılıklar (yaşlı nüfusun yüksek olması, toplam nüfusun fazla olması veya sigara tüketiminin ülkede fazla olması, gibi)

Bunların yanı sıra, toplam ölümler tespit edilirken, bazı ülkeler yalnızca hastanede ölenleri verilere dahil ederken bazı ülkelerde evde gerçekleşen ölümler de dahil ediliyor.

Örneğin yalnızca ağır vakaları test eden ülkelerde vaka ölüm oranları toplumun her kesimini test etmeye çalışan ülkelerdekinden daha yüksek çıkabiliyor.

Avrupa ve Türkiye’deki Durum

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bahsettiği figürler vaka ölüm oranına ilişkin olduğundan, aşağıdaki veriler, resmi kaynaklarca açıklanan toplam ölümlerin toplam vakalara oranının hesaplanmasıyla elde edilmiştir. Veriler John Hopkins Üniversitesi’nin Koronavirüs veritabanından 27 Nisan Pazartesi günü alınmıştır. Erdoğan, “Avrupa ülkeleri arasında” ifadesini kullandığından coğrafi olarak Avrupa’da yer alan tüm ülkeler dahil edilmiştir.

Tabloda görülebileceği gibi, Avrupa’da yer alan ülkelerin nüfusları ve vaka görülme sayıları birbirinden çok farklı olduğundan, böylesi bir kıyas çok sağlıklı sonuçlar ortaya koymuyor. Ancak iddiada yer alan “Avrupa’daki en iyi ülke” ifadesi net bir ifade olduğundan, nüfuslarına ya da vaka sayılarına bakılmaksızın her ülke tabloda kendine yer buldu. Buna göre, toplam vaka sayısı açısından dünya genelinde 7., toplam ölümler bakımından ise 12. sırada olan Türkiye’nin vaka ölüm oranı oldukça düşük, sadece %2,58. Avrupa’da toplam 10 binin üzerinde vakaya sahip olan Avrupa ülkeleri arasında Belarus’tan sonra en düşük değere sahip ülke Türkiye. Ancak tüm Avrupa ülkelerine baktığımız zaman, en düşük orana sahip 7. ülke konumuna geliyor.

Sonuç olarak yukarıdaki resmî veriler göz önünde bulundurulduğunda, Türkiye’de vaka ölüm oranı dünyadaki birçok ülkeye kıyasla oldukça iyi durumda. Hatta dünya ortalamasının da altında görünüyor. Ancak mevcut ölüm oranı ile Avrupa’daki en iyi ülke konumunda değil. Türkiye’den daha iyi bir ölüm oranına sahip 6 adet Avrupa ülkesi bulunuyor. Bunlar toplam vaka sayılarına göre sırasıyla; Belarus, Ukrayna, Sırbistan, Lüksemburg, İzlanda ve Slovakya.