Bütçe Gelirleri Artıyor, Peki ya Borçlar?

Ankara’da konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin bütçe gelirlerinin 5 kattan fazla arttığını, borç ödemelerinin ise aşağı yukarı aynı kaldığını iddia etti.

Genel bütçe gelirleri ile ilgili resmi veriler Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü sitesinde mevcut. Genel bütçenin önemli bir kısmını o sene elde edilen vergi gelirleri oluştururken, faiz gelirleri, para cezaları, mülkiyet ve gelirleri de bütçeye katkı yapan faiz dışı gelirler arasında sayılıyor. Aşağıdaki grafikte 2003-2017 yılları arasındaki toplam genel bütçe gelirleri bilgisine yer veriliyor.

2003 yılında bütçe gelirleri toplamı 98 milyar lira seviyesindeyken, 2017’deki gelirlerin toplamı 674 milyar lirayı geçmiştir. Artış miktarı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iddia ettiği gibi 5,9 kat olmuştur.

İddianın ikinci kısmı ise Türkiye’nin borç ödemeleri ile ilgiliydi. Konuyla ilgili olarak Merkezi Yönetim dış borç stoku ve ödemelerinin seyrini Hazine Müsteşarlığı sitesindeki verilerden faydalanarak inceledik. En erken 2005 senesi için ulaştığımız verilere göre, Türkiye’de Merkezi Yönetim yıllık dış borç ödemeleri miktarı yıllar içinde azalan bir seyir izliyor. Oransal olarak incelendiğinde 2005 yılında ödenebilen borç miktarı 15 milyar dolarken, borç stoku 64 milyar dolardı ve ödenen miktarın yaklaşık 4 katı seviyesindeydi. 2017 yılına geldiğimizde ise borç stoku 90 milyar dolar seviyesine ulaşmıştı. Ancak bu yılda ödenen 11 milyar dolarlık borç tutarı, borç stokunun 1/8’i seviyesinde kaldı. Bu durumda Merkezi Yönetim borçlarının ödenmesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iddia ettiği gibi aynı kalma durumu söz konusu değil; aksine borç stoku artarken, ödemeler oransal olarak önemli ölçüde azalmış.

Bu iki parçalı iddiasının ilk kısmı verilerle uyumluyken, ikinci kısmı için durum öyle değil.