Somali ile İlişkiler AK Parti İktidarında Arttı

Somali ile İlişkiler AK Parti İktidarında Arttı

CHP İzmir Milletvekili Osman Taney Korutürk, TBMM’de yaptığı konuşmada AK Parti’nin Somali’ye yönelik politikası üzerinden dolaşıma sokulan anlayışın doğru olmadığını ve Türkiye – Somali ilişkilerinin daha eskilere dayandığını iddia etmiştir.

Öncelikle Korutürk’ün bu açıklamasında analiz ettiğimiz nokta Türkiye – Somali ilişkilerine AK Parti öncesi ve sonrasını değerlendirme üzerine olacak. Zira Korutürk’ün konuşmasında (kullanılan kaynaklar kısmından tam metni bulabilirsiniz) Türkiye – Somali arasındaki ilişkilerin AK Parti döneminden önce güçlü olduğu ve bu dönemde gerilediği gibi ifadeler de bulunmaktadır.

Türkiye – Somali arasındaki ilişkiler resmi olarak 1979’da Ankara’da Somali büyükelçiliği’nin açılması ile başladı. Mogadişu’daki Türkiye büyükelçiliği 1991’de iç savaşın başlamasıyla kapandı. 1992’de Birleşmiş Milletler’in düzenlediği barış gücü operasyonlarına Türkiye de katıldı.

Türkiye’nin Afrika kıtasına yönelik açılımı 1998 yılında başladı, 2005 yılında hızlandı ve 2005’te 12 olan elçilik sayısı 2013’te 34’e çıktı (Akpınar, 739). Türkiye 2009 yılında Somali için düzenlenen yardım konferansında 1 milyon dolarla ve burs imkanlarıyla katkıda bulundu. İki ülke arasındaki ciddi yakınlaşma ise Mayıs 2010’da İstanbul’da düzenlenen Somali Konferansı ile oldu. Bu konferans sırasında birçok ikili anlaşma imzalandı. Ağustos 2011’de dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın beraberinde kalabalık bir politikacı, iş adamı ve sanatçıyla 20 yıldır Afrika kıtası dışından bir devlet adamı ağırlamayan Mogadişu’ya ziyarette bulunması tarihinin en şiddetli kıtlığıyla mücadele eden Somali’de halkın ilgisini çekti.

Türkiye bu dönemde kalkınma yardımları ve ortak projelerle Somali’de görünürlülüğünü arttırdı. Somali başbakanı yaptığı açıklamada Türkiye’nin Somali’deki görünürlüğü Somali’nin diplomatik yalnızlığına son verdiği söyledi. Yine Somali’nin hükümet kanadından Türkiye’nin bu ilgisini öven birçok açıklama yapıldı.

International Crisis Group’un 2012 yılında Somali’de Türkiye’nin rolünü değerlendirdiği brifinginde Türkiye’nin yardımlarının Somali’deki taraflardan bazılarında şüphe ile karşılansa da çoğunda olumlu etkiler bıraktığı çıkarımı yapılıyor. Bu düşünce kuruluşunun Türkiye’nin Somali’deki rolü üzerine bir brifing yazma ihtiyacı hissetmesi ve bunun üzerine araştırma yapması da Türkiye – Somali ilişkilerinin geçmişten çok farklı bir noktada olduğunu gösteriyor.

Korutürk’ün söz konusu açıklamasına AK Parti iktidarı döneminde Türkiye-Somali ilişkileri üzerinden abartılı bir iç politika söylemini eleştirmesi bakımından artı puan fakat iki ülke ilişkilerinde geçmişle kıyaslanamayacak derecede bir etkinlik kazanması ve birçok makale ve rapora konu olması bakımından  eksi puan veriyoruz.
 

CHP İzmir Milletvekili Osman Taney Korutürk’ün iddiasında kısmen doğruluk payı vardır.