Gamze İlgezdi CHP İstanbul Milletvekili

Opera, bale ve korolarda seyirciden, esere; sanatçıdan, salona tüm sayıları azaldı

27 Mayıs 2020 tarihinde Basın Açıklaması 'nda söylendi.
Okuma Süresi    6 Dakika
Konu : Sosyal Politikalar

Türkiye'nin Kültür ve Sanat Faaliyetlerine Dair Verileri

CHP Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi, 2013-2019 yılları arasında gerçekleştirilen kültür ve sanat faaliyetlerini incelediği bir çalışmayı geçtiğimiz günlerde paylaştı. Çeşitli haber sitelerinde de yer verilen raporda İlgezdi; opera, bale ve korolarda seyirci sayısının düştüğünü; toplam gösteri, eser ve sanatçı sayılarında da azalma olduğunu iddia etti.

Basına yansıyan açıklamalarına göre CHP Milletvekili İlgezdi’nin iddiaları şu şekilde:

“2013-2014 sezonunda 816 bin 573 olan seyirci sayısı, 2018-2019 sezonunda 597 bin 532’ye geriledi. Son 7 yıl içinde Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı olan opera, bale, orkestra, koro ve toplulukların seyirci sayısı %27 oranında geriledi. Opera ve bale alanında 2019’da hizmete giren yeni koltukların %86’sı boş kaldı. 2018- 2019 sezonunda 2013-2014 sezonuna kıyasla gösteri sayısında %26, oynanan eser sayısında %5 ve salon sayısında %13 azalma meydana geldi. Geride bıraktığımız altı yıl içerisinde sanatçı kadrolarının %11’i boşaldı. Boşalan kadroların çoğunluğu ise kadın sanatçılara ait.”

İddia 1: ‘’Türkiye’de son yedi yıl içerisinde Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı opera, bale, orkestra, koro ve toplulukların seyirci sayısı yüzde 27 oranında azaldı. 2013-2014 sezonunda 816 bin 573 olan seyirci sayısı 2018-2019 sezonunda 597 bin 532’ye geriledi.’’

Gamze Akkuş İlgezdi’nin seyirci sayılarına yönelik paylaştığı veriler; opera, bale, orkestra, koro ve toplulukların seyircilerini kapsıyor. Söz konusu veriler, TÜİK tarafından “Opera, Bale, Orkestra, Koro ve Topluluk İstatistikleri” başlığında yayımlanıyor. 2013-2019 yılları arasında gerçekleşen kültür sanat faaliyetleri incelendiğinde, İlgezdi’nin öne sürdüğü gibi azalma yaşandığı fark ediliyor.

TÜİK’in açıkladığı verilere bakıldığında, 2013-2014 yıllarındaki opera, bale, orkestra, koro ve toplulukların toplam izleyici sayısının 816 bin 573 olduğu görülüyor. Aynı sayı 2018-2019 sezonunda ise 597 bin 532’ye düşmüş. Bu doğrultuda 2013-2014 sezonu ile 2018-2019 sezonu seyirci sayısı kıyaslandığında, İlgezdi’nin açıkladığı gibi %27’lik bir düşüş yaşandığını söylemek mümkün.

İddia 2: ‘’Opera ve bale alanında 2019’da hizmete giren yeni koltukların %86’sı boş kaldı.’’

2017-2018 ve 2018-2019 sezonları incelendiğinde, opera ve bale salonlarındaki toplam koltuk sayısının %96 artarak 5 bin 702’ye yükseldiği görülüyor. Bununla birlikte, opera ve bale seyircisi sayısı da aynı dönemler arasında %10’luk bir artış gösterdi. Bu iki artış dikkate alındığında, koltuk sayısının seyirci sayısından çok daha fazla arttığı ve son sezonda koltukların %86’sının boş kaldığı görülüyor.

İddia 3: ‘’2018- 2019 sezonunda 2013-2014 sezonuna kıyasla gösteri sayısında %26, oynanan eser sayısında %5 ve salon sayısında %13 azalma meydana geldi.’’

TÜİK tarafından açıklanan verilere göre opera ve bale alanında yapılan gösteri sayısı, 2013-2014 sezonunda 830 iken 2018-2019 sezonunda 614’e düşerek %26 oranında azalış gösterdi. Oynanan toplam eser sayısında ise %5’lik bir düşüş söz konusu.

Opera ve bale salonu sayısına bakıldığındaysa geçtiğimiz sezon, 2013-2014 yılına göre %13 düşüş yaşandığı görülüyor. Salon sayısının 2014-2015 senesinde 15’ten 11’e düştüğü ve son sezonda 13’e yükselmesine rağmen 2013’teki değerinin altında kaldığı fark ediliyor.

Sonuç olarak, İlgezdi’nin belirttiği gibi 2013’ten 2019’a gösteri sayısı %26, oynanan eser sayısı %5 azalırken salon sayısında da %13 oranında bir düşüş meydana gelmiş.

İddia 4: ‘’ Geride bıraktığımız altı yıl içerisinde sanatçı kadrolarının yüzde 11’i boşaldı. Boşalan kadroların çoğunluğu ise kadın sanatçılara ait.’’

CHP Milletvekili İlgezdi’nin raporunda yer verdiği toplam sanatçı sayıları, yine opera ve bale alanındaki verilerden oluşuyor.

TÜİK’in verilerine göre, 2014-2015 sezonunda kadrolu olarak görev yapan sanatçı sayısı 2 bin 737 iken 2018-2019 döneminde bu sayı 2 bin 416’ye geriledi. Bu haliyle sanatçı sayısında %11,7’lik bir azalma söz konusu.

Sanatçı sayısında dikkat çeken diğer bir nokta ise kadın sanatçıların sayısının sürekli azalma trendinde olması. 2014-2019 yılları arasında toplam sanatçı sayısındaki azalma 321 iken bunların 283’ünü kadınlar, 38’ini ise erkekler oluşturuyor. Bu doğrultuda oransal olarak bale ve opera alanında kadın sanatçıların sayısı %21 azalırken erkeklerin sayısı %3 azaldı. Yani İlgezdi’nin belirttiği gibi hem sanatçı kadrosunda bir azalma mevcut hem de kadın sanatçıların sayısında oransal olarak daha büyük bir azalma söz konusu.

TÜİK tarafından açıklanan verilere göre 2019’da görev yapan personelin cinsiyet dağılımı ise şu şekilde:

Sonuç olarak CHP Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi’nin iddiasında yer verdiği gibi bale, opera, orkestra, koro ve topluluk seyirci sayılarında 2013-2014 ve 2018-2019 sezonları arasında %27’lik bir düşüş gözlemleniyor. Koltuk sayısındaki artış, seyirci sayısındaki artışla desteklenmediğinden; geçtiğimiz sezon koltukların %86’sının boş kaldığı görülüyor. Oynanan eser, yapılan gösteri ve salon sayılarında da söz konusu sezonlar arası bir düşüş mevcut. Bunun yanı sıra, bale ve opera alanlarında kadrolu çalışan sanatçı sayısında da düşüş yaşanırken kadın sanatçılardaki azalma oransal çok daha yüksek seyrediyor. Bu veriler göz önüne alındığında, CHP Milletvekili İlgezdi’nin hazırladığı raporda yer alan açıklamaların doğru olduğu söylenebilir.

Sonuç olarak;

İstanbul Milletvekili Gamze İlgezdi'nin İddiasında Doğruluk Payı Vardır.

Bu iddia kontrolüne dair itirazlarınız varsa bize ulaşabilirsiniz.
Yayın Tarihi:   27 Mayıs 2020