Türk Lirası’nın Değer Kaybı Hangi Seviyelerde?

Türk Lirası’nın Değer Kaybı Hangi Seviyelerde?

Türk Lirası’nın Amerikan doları karşısındaki değer kaybı tüm hızıyla devam ederken, bu değer kaybının yaklaşan bir ekonomik krizin habercisi olup olmadığı en önemli tartışma konusu. Geçen haftalarda CHP Bursa Milletvekili Lale Karabıyık, koalisyon görüşmelerinin başarısızlıkla sonuçlanmasından bu yana ABD Doları’nın Türk Lirası karşısında %22 oranında değer kazandığını iddia etmiş, fakat bu iddiası kur verileriyle desteklenmemişti. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi ise Yeni Şafak gazetesine verdiği röportajda, doların yükselişinin abartıldığını ve göstergelerin ekonomik krizin habercisi olmadığını iddia etti. Zeybekçi’nin açıklaması şu şekilde:

“Dünyada altı para biriminin oluşturduğu bir Dolar endeksi vardır. Japon Yeni, Euro, Kanada Doları, İngiliz Sterlini, İsveç Kronu ve İsviçre Frangı gibi 6 para biriminden oluşan bir döviz sepetidir bu. Mayısın sonundan bu güne kadar Türk lirası dolar karşısında bu 6 büyük para biriminden sadece %7 daha fazla değer kaybetti. Bunu Türkiye ekonomisinin krize gireceği şeklinde yorumlamak, ekonomiyi bilmemektir; kasıtlı ve manipülatif bir yorumdur.”

ABD Doları Endeksi Dolar Karşısında %2 Değer Kazandı

Zeybekçi’nin iddiasında ifade ettiği ABD Doları Endeksi ilk kez 1973’te oluşturulan ve o günden bu yana sadece 1999’da Euro’nun piyasalara girmesiyle değiştirilen bir endeks. Bu endeks puanını oluşturan sepette Euro, Japon Yeni, İngiliz Sterlini, Kanada Doları, İsveç Kronu ve İsviçre Frank’ını kapsayan altı para birimi belli ağırlıklarla bulunuyor.

1973’te 100 baz puandan işleme başlayan endeks Şubat 1985’te 164 puanı gördüğü gibi Mart 2008’de 70 puana kadar indi.

Zeybekçi’nin iddiasında başlangıç tarihi olarak belirttiği “Mayıs’ın sonu” ifadesini 26 Mayıs 2015 olarak kabul ettiğimizde, Türk Lirası o tarihten bu yana %15,5 oranında değer kaybederken ABD Dolar Endeksi’ni oluşturan para birimleri ABD Doları karşısında %2,1 değer kazanmıştır. Zeybekçi’nin iddiası bağlamında endeks dikkate alındığında Türk Lirası, ABD Doları Endeksi’nden yaklaşık %17 daha fazla değer kaybetmiştir.

Endeks skoru dışında endeksi oluşturan para birimlerinin söz konusu dönemde ABD Doları karşısındaki değerlerine bakıldığında da, Türk Lirası’nda yaşanan değer kaybıyla çok karşılaştırılabilir olmadığı görülüyor. Altı para biriminin ortalama değer kaybı %0,5 seviyelerinde. Bu dönemde en ciddi değer kaybını ise %7,3 ile Kanada Doları yaşadı.

Genel değerlendirmede, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi’nin iddiası kur verileriyle desteklenmemektedir. Zeybekçi’nin iddiasında doğruluk payı yoktur.