Öğretmenlerin Alım Gücü Düştü mü?

Öğretmenlerin Alım Gücü Düştü mü?

CHP Balıkesir Milletvekili Namık Havutça, eğitim emekçileri öğretmenlerin açlık sınırında yaşadığını vurgulayarak, AKP iktidarında öğretmenlerin borç batağına saplandığını, mesleğin itibarsızlaştırıldığını söyledi. Her geçen gün öğretmenlerin sorunlarının bir çığ gibi büyüdüğünü belirten Havutça, 2002 yılından bu yana öğretmenlerin maaşlarındaki alım gücünün %43 oranında düştüğünü iddia etti.

Öğretmenlerin Alım Gücü ile İlgili İddialar Gündemde

Öğretmen maaşlarının 2002’den beri alım gücünün düştüğüne dair iddia sadece Havutça tarafından değil, internet ortamında da oldukça sık dile getiriliyor. Geçen yıl bu dönemlerde Eğitim-İş tarafından açıklanan ve öğretmenlerin ekonomik durumları ile ilgili bilgiler veren bir raporun Hürriyet gazetesinde çıkan haberinde de, Eğitim-İş Genel Başkanı Veli Demir’in AK Parti’nin iktidara geldiği 2002 yılından beri öğretmenlerin alım gücünün %41,8 oranında düştüğü iddiasına yer verilmiş. Bu alım gücünün neye göre hesaplandığı ile ilgili kesin bir bilgi haberde yer almamakla birlikte, Eğitim-İş’in başka bir dokümanında bu hesaplamanın 2002-2014 yıllar arası çeyrek altın fiyatları üzerinden yapıldığı anlaşılmaktadır. Fakat altın fiyatlarının dünyada en dalgalı seyrinde olması ve 2011’de tarihi seviyelere çıkması dikkate alındığında altın fiyatları üzerinden bir değerlendirmenin ne kadar sağlıklı olduğu bir soru işaretidir.

2002 – 2015 periyodunda öğretmen maaşı yaklaşık 3 kat artarak 560 TL’den 2.220 TL’ye yükseldi. Aynı dönemde enflasyonun %181 olduğu dikkate alındığında öğretmen maaşının reel olarak %114 arttığını söylemek mümkündür. Öğretmen maaşının dolar karşısındaki değeri de bir kattan fazla artarak 357$’dan 782$’a çıktı. Ancak meslek hayatına yeni başlayan bir öğretmen, 2002’de maaşıyla 20 çeyrek altın alabilirken 2015’te 13 çeyrek altın alabiliyor.

Alım gücünü biraz daha detaylandırmak için Türkiye İstatistik Kurumu’nun enflasyon hesaplamasında kullandığı madde sepetindeki fiyat karşılaştırmalarından da yararlanılabilir. 2002 – 2015 arası fiyat karşılaşması yapılabilen 372 maddenin 84’ünde, 103 gıda grubunun ise 34’ünde öğretmen maaşının alım gücü geriledi.

Genel değerlendirmede, alım gücü hesaplamasında kullanılabilen göstergelerden altın fiyatları haricindekilerde Havutça’nın iddia ettiği gibi %43’lük bir alım gücü erimesi görülmemektedir. Fakat bu durum öğretmen maaşlarının alım gücünde bir azalma meydana gelmediği anlamına gelmemektedir. TÜİK’in madde sepetinde bazı temel gıdalarda alım gücü azalması dikkat çektiği gibi, bu kurumun madde sepetindeki fiyatları belirlerken kullandığı yöntemler de bazı eleştirilere konu olmaktadır. Bunun dışında, REIDIN’ın verilerine göre son iki yılda konut kiraları %34 oranında yükselmiştir. TÜİK’in madde sepetinde kira kalemi bulunmakla beraber, Türkiye’de son yıllarda yaşanan konut fiyatlarındaki artışı yansıtmaktan uzaktır.

Sonuç olarak, CHP Balıkesir Milletvekili Namık Havutça’nın öğretmen maaşları alım gücü ile ilgili iddiasında doğruluk payı yoktur.