Meral Akşener'in Türkiye Ekonomisine Dair İddiaları

İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener TBMM’deki grup toplantısında Türkiye ekonomisine dair iddialarda bulundu. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin uygulamaya geçmesinin üzerinden geçen iki yıl içinde ekonominin daha da kötüyü gittiğini ileri süren Akşener, geçen 2 yılda ekonominin yüzde 6,5 küçüldüğünü, özel sektör yatırımlarının yüzde 16 azaldığını, kişi başı milli gelirin 9 bin doların altına düştüğünü söyledi.

İddia 1: "Geçen iki yılda ekonomi %6,5 oranında küçüldü."

Cumhurbaşkanlığı sisteminin uygulamaya geçtiği 24 Haziran 2018’den beri GSYH dönemi olarak sekiz çeyrek geride kaldı ama 2020’nin ikinci çeyrek verileri açıklanmadığı için Akşener’in iddiasını yedi çeyrek üzerinden değerlendireceğiz. 2010’u baz alan zincirlenmiş endekse baktığımızda 2018’in ikinci çeyreğinde bu değerin 159,8 olduğunu görüyoruz. Son açıklanan 2020 ilk çeyrek verilerine göre bu endeks 149,2’ye inmiş durumda. Bu durumda da GSYH’de Akşener’in iddia ettiği gibi %6,5 değerinde bir azalma göze çarpıyor.

İddia 2: "Özel sektör yatırımları %16 azaldı."

Strateji ve Bütçe Bakanlığı’nın sitesinde yer alan en güncel tabloya bakıldığında 2020 yılına ait verilerin henüz program dahilinde olduğu, 2019’a ait verilerin ise tahmin olduğu görülüyor. 2020’deki program henüz tamamlanmadığından Meral Akşener’in iddiası için 2017-2019 yılları arasındaki verileri kullandık. Buna göre, bu iki sene arasında özel sektör yatırımlarında %15,5 oranında bir azalma olduğu görülüyor.

İddia 3: "Kişi başı milli gelir 9 bin doların altına düştü."

TÜİK tarafından yayınlanan kişi başına düşen gayri safi milli hasıla değerleri incelendiğinde, bu değerin 2013’te en tepe noktasına ulaştığı 12.480 dolar seviyesinden sonra 2019’da 9 bin 127 dolara indiği görülüyor. Ayrıca Dünya Bankası verilerinde ise 2019'da kişi başına düşen milli gelir 9.042 dolar. 2019’da kişi başına düşen milli gelir, bir önceki seneye göre %5,8 oranında azalmış durumda. Bu kategoride en son veri, henüz 2020 GSYH’si belli olmadığı için 2019 senesine ait. Kişi başı milli gelir henüz 9 bin doların altına düşmüş değil, ancak OECD’nin COVID-19 salgının ekonomik etkilerini tahminlerini belirttiği raporuna göre Türkiye’de kişi başı milli gelirin 9 bin doların altına düşmüş olması çok büyük ihtimal.

Sonuç olarak, İyi Parti Genel Başkanı, Meral Akşener’in iddiaları büyük oranda doğru. Zincirlenmiş hacim endeksine göre Türkiye ekonomisi %6,5 daraldı ve özel sektör yatırımları %15,5 azaldı. En güncel 2019 verilerine göre, kişi başına düşen milli gelir 9 bin 127 Dolar fakat OECD tahminlerine göre kişi başına düşen gelirin 9 bin seviyesinin altına düşmüş olması büyük ihtimal.