
Biz iktidara geldiğimizde toplanan her 100 liranın 86 lirası faize gidiyordu, şimdi 12 lirası gidiyor.
Faiz Giderlerinin Vergi Gelirlerine Oranı Azalıyor
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mahir Ünal, geçtiğimiz günlerde bir basın toplantısı düzenledi. Toplantıda yaptığı açıklamalardan bazıları AK Parti Twitter hesabından paylaşılan Ünal’ın konuşmasında geçen iddialardan biri şuydu:
“Bugün faizlerden bahsetti Kılıçdaroğlu. Ben ona şunu hatırlatacağım. Aynı yalanları tekrar etmekten vazgeçmiyor. Biz iktidara geldiğimizde toplanan her 100 liranın 86 lirası faize gidiyordu, şimdi 12 lirası gidiyor.”
İddia Neyi İfade Ediyor?
İlk etapta Ünal’ın iddiasının ne söylediğini anlamak güç. Demeçteki ifadeleri ve rakamları ayrı bir Google taraması ile araştırdığımızda, 2017 bütçesi tartışılırken Mehmet Şimşek’in de benzer ifadeler kullandığı ortaya çıkıyor. Şimşek söz konusu konuşmasında AK Parti hükümetleri öncesinde toplanan vergilerin büyük çoğunluğunun faiz ödemelerine ayrıldığını ancak geçen süre içinde faiz ödemelerine ayrılan oranın azaldığını belirtiyor. Dolayısıyla Mahir Ünal’ın da bu iddiasında kastettiği “toplanan” liralar vergileri işaret ediyor.
Buradan hareketle, BÜMKO’nun sağladığı verilerle 2001-2017 yılları arasında vergi gelirleri, faiz harcamaları, faiz harcamalarının bütçe içindeki payı ve iddianın konusunu oluşturan faiz harcamalarının vergi gelirlerine oranını derliyoruz. Aşağıdaki tabloda yıllara göre değişim takip edilebilir.


Tablo ve grafikten anlaşılacağı üzere, toplanan vergilerden faiz ödemelerine ayrılan kısım yıllar içerisinde dikkat çekici ölçüde azalmış. 2002 yılında bu oran %87 iken, 2017’de %10,6’ya inmiş. Bu oranlar demeçte geçen oranlara oldukça yakın, ancak demecin bağlamına baktığımızda borçların azaldığı iması söz konusu. Fakat faiz harcamalarının benzer seviyelerde devam ettiği, artan dolaylı ve diğer vergi gelirleri sayesinde faiz harcamalarının oranının düştüğü görülüyor. Ayrıca 2001 krizi sonrasında uygulanan yapısal reformların etkisini de burada hesaba katmak gerekiyor.