Seçimlere Katılım Oranları Tartışılıyor

Seçimlere Katılım Oranları Tartışılıyor

1 Kasım’da gerçekleşen ve AK Parti’nin birinci parti olarak sandıktan çıkıtğı seçim sonrası siyasilerin seçim sonuçları ile ilgili değerlendirmeleri devam ediyor. Seçim değerlendirmesi yapan siyasiler arasına Ak Parti Grup Başkan Vekili Mahir Ünal da dahil oldu. Ünal, açıklamasında 1 Kasım’da yapılan seçime katılım oranının %87 olduğunu ve Avrupa’da %50 civarında seyreden katılım oranları göz önüne alındığında bu oranın ne kadar değerli olduğunu vurguladı.

Ünal’ın açıklamasından kullandığı seçime katılım oranı verisinin CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Türkiye’de demokrasi yok” açılamasına yanıt niteliği taşıdığı da anlaşılmaktadır. Bu bakımdan iddia iki boyutuyla ele alınmalı ve incelenmeli. Birinci incelenmesi gereken husus, Avrupa ile kıyaslandığında Türkiye’de seçime katılım oranının durumudur. İkinci incelenmesi gereken husus ise seçime katılım oranının demokrasinin ölçütü olup olmadığıdır.

Avrupa’da Seçime Katılım Oranları ve Türkiye

YSK Başkanı Sadi Güven’in ‘’Katılım oranı, ortalama %85,18. Yurt içi katılım oranı %87,34, yurt dışı katılım oranı %44,78 olarak gerçekleşti. 56 milyon 949 bin 9 seçmenimizden 48 milyon 537 bin 201 seçmen oyunu kullandı” açıklaması göz önüne alındığında ve Ünal’ın açıklamasında yurt içi katılım oranını baz aldığı düşünülürse, istatistiki anlamda açıklama gerçeği yansıtmaktadır. Yurt içi ve yurt dışı katılım oranlarının ortalaması olan %85,18 baz alınsa dahi Ünal’ın açıklamasında kayda değer bir hata payı yoktur.

IDEA(Instıtute For Democracy and Electoral Assistance) verileri ışığında Avrupa’da seçime katılım oranları analize dahil edilip Türkiye verisi ile karşılaştırıldığında ise Türkiye’nin %87’lik katılım oranıyla listenin yukarılarında olacağı açıktır ancak iddia edildiği gibi Avrupa ülkeleri için %50 civarında seyreden bir ortalamadan bahsetmek mümkün değildir. Liste incelendiğinde sıralanan 48 ülke arasında sadece 14 tanesinde seçimlere katılım oranı %55 ya da altındadır. Oransal olarak bakıldığında bu ülkeler Avrupa ülkelerinin üçte birinden azına denk gelmektedir. Bu iddiayı bir de kullanıldığı bağlamda incelemek gerekir.

(Tabloda %30’luk oran göz önünde bulundurularak belli başlı ülkeler sıralanmıştır.)

Seçimlere Katılım Oranı ve Demokrasi

AK Parti Grup Başkan Vekili Mahir Ünal’ın açıklamasında seçime katılım oranı verisinin Kılıçdaroğlu’nun ‘’Türkiye’de demokrasi yok‘’ beyanını yanlışlamak üzere kullanıldığı düşünüldüğünde, seçime katılım oranı ve demokrasi arasında bir bağlantı olup olmadığına bakılmalıdır. Her ne kadar demokrasiyi istatistiki veriler ile ölçmek bazı önemli noktaları atlamamıza neden olabilecek olsa da bu çerçevede çalışan güvenilir kaynaklardan bir tanesi olan Global Democracy Ranking’in verilerini temel almak sağlıklı olacaktır. Bahsedilen kuruluşun yaptığı sıralama için kullandığı analiz birimlerine bakıldığında, seçimlere katılım oranı görülememektedir. Bu kritere en yakın kıstaslar ise hükümette bulunan partinin liderinin son 13 sene içinde barışçıl bir şekilde değişip değişmediği ve hükümetin başının son on üç senede barışçıl bir biçimde değişip değişmediğidir.

İlgili analiz birimlerinin ikisinin de analizdeki payları %2,5’tur. İlgili listede son seçimlerini %78 katılımla gerçekleştiren Norveç birinci, %55 ile gerçekleştiren Fransa 15’inci, %63 ile gerçekleştiren Yunanistan 41. Sıradayken, Türkiye 64’üncü sırada yer almaktadır. Tüm bunlar göz önüne alındığında seçime katılım oranı ile demokrasi arasında doğrudan bir bağlantı olduğunu söylemek hatalı olur.

Yukarıdaki veriler ve açıklamalar değerlendirildiğinde AK Parti Grup Başkan Vekili Mahir Ünal’ın iddiası istatistiki olarak kısmen doğru sayılabilecek olsa da, kullanıldığı bağlam bakımından fazla bir geçerliliği olduğu söylenemez. Sayın Mahir Ünal’ın iddiasında kısmen doğruluk payı vardır.