Üniversite Mezunu İşsizlerin Sayısı Ne Kadar?

Üniversite Mezunu İşsizlerin Sayısı Ne Kadar?

Ülke içi siyasi dinamikler hızla değişirken TBMM de çalışmalarına devam ediyor. 25 Ocak tarihinde toplanan TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu da 2016 Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tasarısı’nı görüşmeye devam etmekte. Komisyon toplantısı sırasında özellikle muhalefet milletvekilleri sıklıkla bütçeye yönelik eleştirilerde bulunuyorlar. Komisyon üyelerinden CHP Tokat Milletvekili Kadim Durmaz da komisyon toplantısı sırasında işsizlik sorununa değinerek, bütçe hazırlıklarının bu durumu göz önünde bulundurarak tartışılması gerektiğini belirtti. Durmaz konuşmasında işsizliğin gittikçe arttığını ve bu durumun üniversite mezunlarını etkilediğini söyledi ve her 4 işsizden birinin üniversiteli olup, üniversite mezunu işsizlik oranının yüzde 12,1’e geldiğini iddia etti.

Yüksek Öğrenim Görmüş Kişiler Arasında İşsizlik Oranları Yüksek

Durmaz’ın iddiasına benzer iddiaları geçtiğimiz dönemlerde incelemiştik. Ancak işsizlik rakamları dönemsel olarak güncellendiği için, bu tarz analizleri de yenilenen veriler ışığında tekrarlamayı uygun görüyoruz.

Durmaz’ın iddiasında geçen üniversite mezunu tanımlaması TÜİK’in sınıflandırmasında, yükseköğrenim olarak belirtiliyor. Buna göre yükseköğrenim görmüş, yani üniversite mezunu olan bireyler arasındaki işsizlik oranlarının 2015 yılı içinde en güncel verinin olduğu Ekim ayına dek değişimi şöyle:

Tabloya bakıldığında üniversite mezunları arasında işsizlik oranlarının 2015 yılında yüzde 10 ila yüzde 12 arasında oynadığını görüyoruz. En güncel verinin olduğu Ekim ayında bu oran yüzde 11,7 olmuş. 2014 yılında ise üniversite mezunları arasında işsizlik oranı yıllık 10,6 olarak belirlenmiş. 2015 yılında Ekim ayı dahil ortalama oran ise yüzde 11. 2015’in son iki ayının verilerinin de benzer bir grafik izlemesi durumunda, geçtiğimiz yıla göre üniversite mezunu işsizlerin oranının arttığı söylenebilir.

İşsizler Arasında Yükseköğrenim Görenlerin Oranı da Artıyor mu?

Üniversite mezunları arasındaki işsizlik oranlarının yanı sıra, işsizler arasındaki üniversite mezunlarının oranına da bakmamız gerekiyor zira Durmaz’ın iddiasında 4 işsizden birinin de üniversite mezunu olduğu açıklaması mevcut.

TÜİK’in sağladığı verilere göre 2015’in ilk 10 ayında işsiz sayısı şu şekilde değişmiş:

2015 Ekim itibariyle TÜİK’in hesaplamasına göre Türkiye’de 3 milyon 180 bin işsiz var. Bu rakam, 2014’ün yıllık ortalaması olan 2 milyon 849 binden daha yüksek; hatta 2014 yılındaki en yüksek işsiz sayısının kaydedildiği Kasım (3 milyon 92 bin işsiz) ayından daha yüksek.

Bu işsizler arasındaki yükseköğrenim görmüş kişilerin oranını bulmadan önce yine TÜİK’in hesaplarına bakıyoruz:

Bu hesaplamaya göre 2015 Ekim ayında üniversite mezunu işsiz sayısı 768 bin olarak kaydedilmiş. Yani, 2015 Ekim itibariyle işsizlerin yüzde 24,1’i üniversite mezunu. Diğer bir deyişle, yaklaşık 4 işsizden biri üniversite mezunu.

TÜİK verileri haricinde DİSK-AR’ın derlediği verilere göre TÜİK’in işsiz hesabına dahil etmediği, umutsuzlar, eksik veya yetersiz istihdam da eklendiğinde ortaya çıkan “geniş tanımlı işsizlik” hesabına göre Türkiye’de işsiz sayısı 6 milyon 446 bin kişi olmuştur. Yani DİSK-AR’ın hesabına göre geniş tanımlı işsiz oranı yüzde 20 düzeyinde. Fakat DİSK-AR üniversite mezunu işsizler için ayrı bir hesaplama yapmıyor, o sebeple TÜİK’in sağladığı verileri dikkate alıyoruz.

Sonuç olarak, CHP Tokat Milletvekili Durmaz’ın işsizlik ile ilgili iddiası büyük oranda kaynaklar tarafından doğrulanıyor.

Bu sebeple iddiada doğruluk payı vardır.