...gelir dağılımındaki adaletsizlik artıyor.
Gelir Dağılımındaki Dengesizlik Arttı Mı?
Türkiye Kamu Sen ve Türk Eğitim Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk, 18 Eylül 2014 tarihinde, Ankara’da yaptığı açıklamada, gelir dağılımdaki adaletsizliğin giderek arttığını iddia etmiştir.
Gelir adaletsizliğini ölçmek için çeşitli ölçüm yöntemleri geliştirilse de üzerinde uzlaşılmış tek bir ölçüm standardı yoktur. Gini katsayısı ve nüfusu yüzdelik dilimlere ayırarak yapılan ölçümler en fazla kullanılan yöntemlerdir.
TÜİK’in 2004 yılından beri düzenli olarak yayınladığı Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nın verileri tabloda derlenmiştir.
Yıllar |
İlk % 20 |
2. % 20 |
3. %20 |
4. % 20 |
5. % 20 |
Gini kat sayısı |
2003 |
6 |
10,3 |
14,5 |
20,9 |
48,3 |
0,42 |
2004 |
6 |
10,7 |
15,2 |
21,9 |
46,2 |
0,4 |
2005 |
6,1 |
11,1 |
15,8 |
22,6 |
44,4 |
0,38 |
2006 |
5,1 |
9,9 |
14,8 |
21,9 |
48,4 |
0,43 |
2007 |
5,8 |
10,6 |
15,2 |
21,5 |
46,9 |
0,41 |
2008 |
5,8 |
10,4 |
15,2 |
21,9 |
46,7 |
0,41 |
2009 |
5,6 |
10,3 |
15,1 |
21,5 |
47,6 |
0,41 |
2010 |
5,8 |
10,6 |
15,3 |
21,9 |
46,4 |
0,4 |
2011 |
5,8 |
10,6 |
15,2 |
21,7 |
46,7 |
0,4 |
2012 |
5,9 |
10,6 |
15,3 |
21,7 |
46,6 |
0,4 |
2013 |
6,1 |
10,7 |
15,2 |
21,4 |
46,6 |
0,4 |
Tablodan da görüleceği gibi son 10 yıllık bir süreci değerlendirdiğimizde geliri en düşük % 20’nin toplam aldığı pay çok fazla değişmese de en zengin % 20’nin aldığı payın diğer dilimlere aktarıldığını görüyoruz. Bu durumu son 10 yılda Gini katsayısındaki 0,02’lik düşüş de destekliyor (Gini katsayısının düşük olması daha eşit bir gelir dağılımı anlamına geliyor).
Bunun dışında, 1994 ve 2006 yılları için Eurostat ve Dünya Bankası’nın gelir dağılımı ile ilgili verileri farklı bir durum gösteriyor. Bu yıllar için kullanılan ölçekte nüfus % 10’luk dilimlere ayrılarak değerlendirme yapılmıştır. Bu kaynaklara göre, Türkiye’de 1994’te geliri en düşük % 10 toplam payın % 2,2’sini alırken en zengin % 10 toplam payın % 32,2’sini almaktadır. Yani, geliri en düşük ve en yüksek % 10 arasında 14 kat gelir payı farkı vardır. 2006’da yapılan araştırmada ise, geliri en düşük % 10 gelirin % 1,5’ini alırken en zengin % 10 gelirin % 33,9’unu almaktadır. Bu rakamlar da iki grup arasındaki gelir farkının 22 kata yükseldiğini ortaya koymaktadır.
Genel değerlendirmede, farklı yöntemlerin farklı sonuçlara götürdüğü görülmektedir.
Bu nedenle, Türkiye Kamu Sen ve Türk Eğitim Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk’un iddiasında kısmen doğruluk payı vardır.