Türkiye'den Somali'ye Bir Yılda 400 Milyon Dolar Yardım Gitti Mi?

Türkiye'den Somali'ye Bir Yılda 400 Milyon Dolar Yardım Gitti Mi?

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, AKP’nin Karabağlar ilçe kongresinde yaptığı konuşmada geçtiğimiz yıl Türkiye’nin Somali’ye yaptığı toplam yardımın 400 milyon dolar olduğunu iddia etmiştir.

Türkiye’nin Somali’ye yaptığı toplam yardımı tespit etmek için TİKA’nın 2011-2013 yılları arasında yayınlanmış Kalkınma Yardımı Raporlarından faydalandık. TİKA’nın 2014 yılı için resmi bir verisine ulaşamadığımız için değerlendirmeye alamıyoruz.

TİKA raporlarında Türkiye’nin yaptığı toplam yardım miktarı resmi kalkınma yardımları, STK yardımları ve özel sektör yatırımları olarak sınıflandırılmaktadır. Biz analizimizde toplam yardım içerisinde küçük bir yer tutan özel sektör katkısını yardımdan ziyade yatırım olarak kabul ederek, alan dışında tutuyoruz.

TİKA’nın 2013 raporuna göre “iki taraflı resmi kalkınma yardımları” çerçevesinde Somali’ye yapılan yardım tutarı 115,74 milyon dolardır. Resmi kalkınma yardımı şu kategorilerden meydana gelmektedir: acil yardımlar, ulusal STK’lere destek, bütçe desteği, öğrenci yardımları, program yardımları, tavizli krediler, teknik yardımlar, yönetim giderleri, sığınmacılar ve tanıtım. Bu yıl içinde Türk STK’lerinin Somali’ye yaptığı yardım tutarı ise 36,10 milyon dolardır. Dolayısı ile, 2013 yılı için resmi kamu kuruluşları ve STK’lerin Somali’ye yaptığı toplam yardım tutarı 152 milyon dolar civarındadır.

Büyük bir kuraklık ve gıda sorunun yaşandığı 2011 senesinde ise, Türk STK’leri Somali’ye 57,84 milyon dolar yardımda bulunurken, aynı yıldaki resmi kalkınma yardımı tutarı 93,39 milyon dolar olmuştur. Yani 2011’deki toplam yardım tutarı yine 151 milyon dolar civarındadır. 2012 senesine baktığımızda ise resmi ve STK yardımlarının yanına özel sektörün payı eklendiğinde dahi Somali için harcanan toplam tutar 86,61 milyon dolarda kalmaktadır.

Görüldüğü gibi Türkiye’nin Somali’ye yaptığı yardımlar hiçbir tekil yılda Nihat Zeybekçi’nin iddia ettiği gibi 400 milyon dolara ulaşmamıştır. Ancak 2011-2013 yılları arasındaki toplam yardım miktarı 390 milyon doları geçmektedir.

Sonuç olarak Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi’nin iddiasında abartma vardır ve büyük oranda doğruluk payı yoktur.