OECD Standartlarında Pek de Örnek Gösterildiğimiz Söylenemez

OECD Standartlarında Pek de Örnek Gösterildiğimiz Söylenemez

Başbakan Ahmet Davutoğlu, 14 Ocak 2015 tarihinde Ankara’da düzenlenen basın toplantısında Türkiye’nin makroekonomik göstergelerine dair çeşitli açıklamalarda bulundu. Başbakan Davutoğlu, iktidarları döneminde yoksulluğa karşı başarılı bir performans gösterdiklerini belirterek, gelir adaletsizliğini düzeltmede dünyaya örnek gösterilecek bir performans sergilediklerini ve bu anlamda en iyi gelişmeyi Türkiye’nin kaydettiğini iddia etti.

OECD ve G-20 Ülkeleri ile Kıyaslanınca Ne Durumdayız?

Davutoğlu’nun iddiasının bağlamını da anlayabilmek için iddianın yer aldığı demeci buraya olduğu gibi alıyoruz: “G20 standartlarında, OECD standartlarında gelir dağılımını en iyi düzelten, günde 1 doların, 3 doların altında vatandaş bırakmayan, bu anlamda dünyada örnek gösterilen bir performans sergiledik.”

Başbakan’ın iddiası OECD ülkelerine dair olduğu için incelememizi bu çerçevede yapacağız. Dünyada gelir eşitsizliğini gösteren önemli bir gösterge Gini katsayısıdır. Daha önce Ali Babacan’ın da benzer bir iddiasını incelerken bu katsayıyı kullanmıştık. Gini katsayısına göre bir ülkede gelir eşitsizliği arttıkça bu katsayı 1’e yaklaşmakta, gelir eşitsizliği düzeldikçe veya azaldıkça da bu katsayı 0’a yaklaşmaktadır.

Gelir Eşitsizliğimiz Azalıyor

OECD üyeleri arasında gelir eşitsizliğine dair bir inceleme yapabilmemiz için üye ülkelere dair verilerin aynı senelere ait olması gerekiyor. OECD üzerinde Türkiye’ye dair ulaşabildiğimiz en güncel veri 2011 yılına ait. Diğer üye ülkelerle karşılaştırma yapabilmek için, veri bulunan en erken seneyi, yani 2004’ü başlangıç yılı olarak alıyoruz. 2004 senesi ayrıca AK Parti’nin iktidara geldiği 2002 yılına da yakın olduğu için Davutoğlu’nun iddiasının bağlamını da büyük ölçüde karşılıyor.

2004 ve 2011 yılları arasında OECD ülkelerindeki Gini katsayısı değişimlerini incelediğimizde en dramatik değişimlere sahip ülkeleri ve bunların performanslarını aşağıda görebilirsiniz.

Tablodan da görüleceği üzere, OECD üyesi olan Polonya, Portekiz, Norveç, Estonya ve İrlanda Gini katsayısının azalması açısından Türkiye’den daha iyi performans sergilemişler. Diğer bir deyişle, bu ülkelerdeki gelir eşitsizliğini gösteren Gini katsayısı Türkiye’ye göre daha yüksek oranda azalmış ve 0’a yaklaşmış.

Ek bilgi olarak belirtmek gerekiyor ki, bu ülkelerin 2011 yılındaki Gini katsayıları, 2011 yılındaki OECD ortalama Gini katsayısı olan 0.32’ye yakın olduğu söylenebilir. Bu sebeple hali hazırda OECD ortalamasında bulunan ülkelerdeki değişim, OECD standartlarına göre gelir eşitsizliği yüksek olan Türkiye’nin gösterdiği değişimden daha anlamlı olmayabilir. Ayrıca bir TEPAV analizine göre Davutoğlu’nun iddiasında dikkat çektiği gibi 1 doların altında yaşayan nüfus oranı sıfıra yakındır. Fakat bu durum Türkiye’nin hala OECD ülkeleri arasında Şili ve Meksika’dan sonra gelir eşitsizliği konusunda en kötü durumda olan ülke olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Dolayısıyla, 1 doların altında yaşayan nüfus kalmamış olmasına rağmen, gelir eşitsizliği konusunda Türkiye’de yaşanan iyileşme Davutoğlu’nun iddia ettiği gibi en iyi performans olarak gösterilemez.

Sonuç olarak Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun iddiasında doğruluk payı yoktur.