Türkiye, Dünyanın En Kırılgan Ekonomileri Arasında mı?

CHP Tekirdağ Milletvekili ve CHP Parti Sözcüsü Faik Öztrak, 4 Mayıs Pazartesi günü düzenlediği basın toplantısında yaptığı açıklamada ‘’18 yılda Türkiye’yi, dünyanın en kırılgan ekonomileri liginde, ilk beşin değişmez ülkesi yaptınız. Bugünlerde de Arjantin ve Gürcistan’la beraber ilk üçte dolaşıyoruz.’’ ifadelerini kullandı.

Dünyanın En Kırılgan Ekonomileri: “Kırılgan Beşli”

Ekonomideki kırılganlık birçok faktöre dayanıyor. Ülke ekonomilerini değerlendiren derecelendirme kuruluşları, özellikle

gibi faktörleri göz önünde bulundurarak belli zamanlarda bu açıdan zayıf ülkeleri sıralıyor. Bu sıralanan faktörler, özellikle 2008 krizinden sonra bazı ülkelerin ABD Merkez Bankası’nın politikalarından ciddi şekilde etkilenmesinin de nedenlerini oluşturuyor. Derecelendirmede kullanılan kriterler değişebilmekle birlikte genel anlamda bir ekonominin dış finansmana gereksinimi arttıkça kırılganlığı da artmakta.

“Kırılgan Beşli” terimi, ilk defa 2013 yılında yatırım bankası Morgan Stanley tarafından hazırlanan bir raporda, finansal büyüme hedeflerini gerçekleştirmede değişken, yabancı yatırımlara çok bağımlı hale gelen gelişmekte olan piyasalar için kullanıldı. 2013 yılında bahsedilen orijinal kırılgan beşli arasında Türkiye, Brezilya, Hindistan, Güney Amerika ve Endonezya yer almaktaydı.

2013’ten beri Morgan Stanley haricinde, S&P Global gibi başka finansal kuruluşlar da kendi derecelendirmelerini açıklıyor. Bu doğrultuda haberlerde ve analizlerde karşılaştığımız “kırılgan beşli” genellikle Morgan Stanley ve S&P tarafından hazırlanan ve güncellenen gruplamaya işaret ediyor ve referans olarak bu kurumlar gösteriliyor. Ancak farklı finansal kuruluşların ve derecelendirme ajanslarının daha sonraki yıllarda oluşturdukları gruplamalar da mevcut.

Yıllara göre farklı derecelendirme ajanslarının verileri incelendiğinde ortaya çıkan tablo şu şekilde:

Tabloda da yer aldığı üzere 2013 yılında Morgan Stanley tarafından oluşturulan orijinal gruplamanın ardından, yine aynı kurumun 2016 yılındaki raporunda listeden çıkan Brezilya ve Hindistan yerine Meksika ve Kolombiya’nın girdiği; Endonezya, Türkiye ve Güney Afrika’nın hala listede yer aldığı görülüyor.

2017 yılında S&P tarafından hazırlanan raporda ise grup tamamen değişirken Türkiye, halen kırılgan beşlide yer almaya devam ediyor.

Scope Ratings’in 21 Nisan’da yayınladığı listede ise Türkiye, Gürcistan ve Arjantin ‘’riskli üçlü’’ gruplaması altında toplanmış. Raporda, Türkiye’nin geçen yıl da bu üçlü içinde yer aldığı belirtiliyor. Bunun yanı sıra Türkiye’nin gruba dahil olmasının sebebi olarak; Türk Lirasının zayıflaması ile net rezervlerin düşmesinin Türkiye’yi sermaye çıkışı ihtimaline karşı daha kırılgan hale getirmesi gösteriliyor.

Genel bir değerlendirmede CHP Milletvekili Faik Öztrak’ın basın açıklamasında yer verdiği Türkiye’nin en kırılgan ekonomiler arasında ilk beşte olduğu ve bugünlerde Gürcistan ve Arjantin ile birlikte ilk üçte yer aldığı iddiası doğrudur.