'İstihdamı artıracağız' dediler, işsizlik rekoru kırdılar.
İşsizlik Rekor Seviyede
MHP Denizli Milletvekili Emin Haluk Ayhan, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında AK Parti’nin seçim beyannamesini ve politikalarını sert bir dille eleştirdi. Ayhan açıklamasında, AK Parti’nin 13 yıllık iktidarına atıfta bulunarak istihdamı arttıracaklarını vaad ettiklerini fakat işsizlik rekoru kırdıklarını iddia etti.
Türkiye İstatistik Kurumu işgücü verilerini 1988 yılından beri Uluslararası Çalışma Örgütü standartları çerçevesinde hazırladığı Hanehalkı İşgücü Anketleriyle oluşturmaktadır. Bu nedenle işgücü ile ilgili herhangi bir değerlendirme, verilerin sağlanmaya başladığı 1988 yılından itibaren yapılabilmektedir.
Ocak 2015 dönemi için açıklanan en güncel işgücü verilerine göre, Türkiye’de işsizlik oranı %11,3’tür. Kurumsal olmayan aktif nüfusun %50’si işgücüne katılırken %44’ü istihdam edilmektedir.
1988 – 2014 arası yıllık sonuçlar ve son açıklanan Ocak 2015 işgücü verilerini dikkate aldığımızda, söz konusu periyotta yıllık bazda işsizlik oranı rekoru %14 ile 2009 yılına aittir. 1989 yılında iş gücüne dahil olma oranı %58 ve istihdam oranı %53 iken 2014’te bu oranlar %50 ve %45’e düşmüştür.
Son 26 yılı dönemsel olarak incelediğimizde, 1988 – 2002 periyodunda aktif nüfusun ortalama %54’ü iş gücüne katılmakta, %49’u da istihdam edilmekteydi. Bu periyotta ortalama işsizlik oranı %8 seviyelerindeydi. AK Parti’nin iktidar olduğu 2003 – 2014 döneminde ise iş gücüne katılma ve istihdam oranı 6 puan düşerek %48 ve %43 oldu. İşsizlik oranı ise 2,5 puan artışla %10,5 seviyelerine yerleşti.
Genel değerlendirmede, Ayhan’ın iddiası TÜİK işgücü verileriyle de büyük ölçüde desteklenmektedir. Doğruluk Payı’nın daha önce yaptığı analizlerde de verilerle işsizlik oranında oransal bazda hala 2002 krizi öncesi seviyelere gelemediğini belirtmiştik. Bu analizde sadece işsizlik oranlarında değil, işgücüne katılım ve istihdam oranlarında da özellikle 2000 öncesi seviyelere gelinemediği görülüyor. AK Parti döneminde 2009 yılından sonra istihdam oranında gözle görülür bir iyileşme göze çarpsa da 2002 öncesi ortalamaların hala gerisindedir. 1988 – 2014 dönemindeki yıllık işsizlik oranlarına bakıldığında da rekor AK Parti dönemine aittir.
Sonuç olarak, MHP Denizli Milletvekili Emin Haluk Ayhan’ın iddiasında kayda değer ölçüde doğruluk payı vardır.