Toplam İstihdam ve İşsiz Sayısının Birlikte Düştüğü Tek Ülke Türkiye mi?

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, 10 Ağustos 2020 tarihinde yaptığı basın açıklamasında, dünyada hem istihdamın düştüğü hem de işsizliğin azaldığı tek ülkenin Türkiye olduğunu iddia etti. TÜİK’in mayıs ayı için hazırladığı işgücü verilerinin tutarsızlıklarla dolu olduğunu öne süren Ağbaba, dünyanın hiçbir yerinde istihdamın azalırken işsizliğin de azalmayacağını belirtti.  

TÜİK’in mayıs ayı için açıkladığı işgücü verilerinde 2019 Mayıs verilerine göre istihdam edilenlerin sayısının 2,4 milyon azalmasına rağmen işsiz sayısının da 331 bin azalması kamuoyunda çeşitli tartışmalara neden oldu.

İşgücü hesaplamaları ışığında ülkelerin verilerini düşündüğümüzde iki ana kategoriye dikkat etmek gerekir. 15 yaş ve üstü çalışma çağındaki nüfus öncelikle işgücüne dahil olanlar ve olmayanlar olarak ikiye ayrılır. Öğrenciler, emekliler ve bir şekilde çalışma hayatına katılmayan ya da katılamayan kesim işgücüne dahil olmayanlar kategorisine girer. İşgücüne dahil olanlar ise hâlihazırda istihdam edilenleri ve son 4 hafta içinde iş arama kanallarından aktif şekilde iş arayıp bulamayan işsizleri kapsar. Kısacası, son 4 hafta içinde aktif bir şekilde iş arayışında bulunmamış kişiler iş gücünde dahil olmayanlar kategorisinde değerlenirler.

TÜİK mayıs ayı işgücü verilerinden ortaya çıkan sonuç ise şu şekilde: Mayıs 2019 ve Mayıs 2020 arası bir yıllık dönemde 2,4 milyon kişi çalıştığı işten çeşitli nedenlerle ayrılmış fakat işsiz sayısının 311 bin azalmasından da bu kişilerin tamamının aktif bir şekilde iş de aramadıklarını anlıyoruz.

Toplam İstihdam ve İşsiz Sayısının Beraber Düştüğü Ülkeler Var mı?

Eurostat’ın sağladığı Avrupa ait verilere 2010-2019 arası için göz gezdirdiğimizde bazı ülkelerde yıllık bazda istihdam düşerken işsizliğin de düştüğünü gözlemliyoruz. Çekya’da 2018- 2019 yılları arasında istihdam ve işsiz kişi sayısı arasındaki toplam azalma 47 bin. Romanya’da 2015-2016 yılları arasında istihdam ve işsiz kişi sayısındaki toplam azalma 163 bin. Litvanya’da 2016-2017 yılları arasında istihdam ve işsiz kişi sayısındaki toplam azalma 25 bin. Bulgaristan’da 2017-2018 yılları arasında istihdam ve işsiz kişi sayısındaki toplam azalma 38 bin. Polonya’da ise 2018-2019 yılları arasında istihdam ve işsiz sayısındaki toplam azalma 140 bindir. Özetle, çok sık olmasa da işsizlik ve istihdam göstergelerinin beraber düştüğü başka vakalar da mevcut.

Eurostat verileri bize en güncel 2019 yıllık verileri üzerinden bir çerçeve sunuyor. Fakat COVID-19 salgını özellikle 2020’nin ilk yarısında artan etkisiyle makroekonomik göstergelerde önemli değişimlere neden oldu. TÜİK’in açıkladığı Mayıs 2020 işgücü verileri içinde Türkiye’de mart ayının ortasından başlayan vaka sayısı artışı ve akabinde uygulamaya konan önlemlerin etkisini göz ardı etmemek gerek. Bu açıdan salgından yoğun olarak etkilenen İtalya bize iyi bir karşılaştırma olanağı sağlıyor. İtalya’da ilk COVID-19 vakası Ocak 2020'de görüldü. Bir başka deyişle, salgının etkilerinin görünür olduğu önemli bir zaman dilimi İtalya’nın 2020 ilk çeyrek verilerine yansıdı. İtalya’da 2020’nin ilk çeyreğinde istihdam 2019’un son çeyreğine göre 309 bin azalırken işsizler de 3 bin kişi azaldı.

Yıllık ve çeyreklik bazda vakalardan çok sık olmasa da istihdam ve işsizliğin beraber düştüğü zaman dilimlerine rastlamak mümkün. Sonuç olarak, Veli Ağbaba’nın ortaya attığı gibi hem istihdamı hem de işsizliği azalan tek ülke Türkiye değil.