2002’de sıfırlanan terör, AKP’yle canlanmıştır.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli 4 Kasım 2014’de partisinin Grup Toplantısı’nda yaptığı konuşmada terörün 2002 yılında sıfırlandığını, ancak AKP Hükümetleriyle birlikte canlandığını iddia etmiştir.
Terör olaylarının ne kadar artıp azaldığıyla ilgili bir ölçüm yapmak için farklı değişkenler kullanılabilir. Biz bu analizde terör eylemleri sonrası hayatını kaybeden güvenlik görevlisi ve vatandaş sayılarına bakacağız.
Türkiye’de özellikle 1984 senesinde PKK eylemeleriyle başlayan çatışmalar neticesinde en az 40.000 can kaybı yaşanmıştır. Özellikle 1990’ların ortalarında zirve yapan silahlı eylem ve çatışmalar 1999 yılında PKK lideri Abdullah Öcalan’ın yakalanmasından 2004’e kadar geçen sürede tek taraflı ateşkes nedeniyle büyük ölçüde azalmıştır.
Genelkurmay Başkanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü verilerinden faydalanarak hazırlandığı belirtilen Milliyet Gazetesi haberine göre 1984-2013 yılları arasında hayatını kaybeden güvenlik personeli ve vatandaş sayısı tabloda gösterilmektedir.
Yıllar |
Güvenli Personeli |
Sivil |
1984 |
26 |
43 |
1985 |
58 |
141 |
1986 |
51 |
133 |
1987 |
71 |
237 |
1988 |
54 |
109 |
1989 |
153 |
178 |
1990 |
161 |
204 |
1991 |
244 |
233 |
1992 |
629 |
832 |
1993 |
715 |
1.479 |
1994 |
1.145 |
992 |
1995 |
772 |
313 |
1996 |
608 |
170 |
1997 |
518 |
158 |
1998 |
383 |
85 |
1999 |
236 |
83 |
2000 |
29 |
17 |
2001 |
20 |
8 |
2002 |
7 |
7 |
2003 |
31 |
63 |
2004 |
75 |
28 |
2005 |
105 |
30 |
2006 |
111 |
38 |
2007 |
146 |
37 |
2008 |
171 |
51 |
2009 |
62 |
18 |
2010 |
94 |
23 |
2011 |
114 |
18 |
2012 |
157 |
14 |
2013 |
3 |
3 |
Tabloda da görüldüğü gibi terör olaylarından kaynaklanan ölümler 1 Eylül 1999 tarihinde PKK’nın tek taraflı ateşkes ilan etmesiyle birlikte 2002’ye kadar bitme noktasına gelmiştir. Bu tarihten itibaren çözüm süreci ve yol haritası kavramlarının yaygın olarak telaffuz edilmeye başlandığı 2013 yılına kadar insani terör zayiatında devamlı bir artış olmuş, yine de neyse ki 1990’lardaki sayıların altında kalmıştır.
Görüldüğü gibi Devlet Bahçeli’nin iddia ettiği gibi AKP hükümetleri döneminde 2002 yılıyla kıyaslandığında terör olaylarına bir artış gözlemlenmektedir. Ancak dikkat edilmelidir ki 2002 senesinde terör olaylarının yok denecek kadar az olmasının sebebi kalıcı bir barış çabası olması değil, her an sonlanabilecek tek taraflı bir ateşkes durumunun söz konusu olmasıdır. Nitekim tek taraflı ateşkesin 2004’de sona ermesinin ardından ölümler tekrardan artmıştır. 2013’den itibaren ise, çözüm süreci ve yol haritası gibi kavramların belirleyici olduğu dönemde ise, muhtelif çatışmalar ve belirsizliklere rağmen terör olaylarından kaynaklı ölümlerde yeniden bir düşüş gerçekleşmiştir.
Sonuç olarak MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin iddiasında kısmen doğruluk payı vardır diyebiliriz.