Türkiye’nin Risk Primi Ne Durumda?

CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, 4 Eylül Salı günü gündeme dair bir dizi açıklamada bulundu. Erdoğdu konuşmasında ekonomik göstergelere değinerek şu iddialarda bulundu:

“Ülkenin batma riski, dünyanın en yüksek seviyesine çıktı, 550 CDS. 500’ü geçtiğinde ‘bu ülke batmıştır’ deniliyor. Bakın İzlanda’nın 18-19, İngiltere 30, Fransa 40, bizim 550. Buna dayanamayız. Bu işin sonu kötü”

CDS Nedir?

Mahfi Eğilmez’in bloğundaki bilgilendirmeye göre CDS aslında “Credit Default Swap” deyiminin kısaltması. Kabaca bir ülkenin CDS skoru o ülkenin risk primini gösteriyor. Eğilmez’in ifadesiyle CDS “bir kişi veya kuruluşun, kredi sahibinin karşılaşabileceği alacağın ödenmemesi riskini belirli bir bedel karşılığında üstlenmeyi kabul etmesinin bedelidir.” Dolayısıyla CDS bir ülkenin borçlarını ödeyebilmesine açısından bir gösterge olarak kabul edilebilir ve genellikle “kredi risk primi” olarak adlandırılır. Bu sebeple bir ülkenin CDS notu ya da risk primi yükseldikçe o ülkenin borçlanması zorlaşmakta.

Türkiye’nin Risk Primi Ne Durumda? Diğer Ülkelere Göre Yüksek Mi?

Türkiye’nin CDS’inin yani risk priminin ne durumda olduğuna bakmak için BloombergHT’nin sağladığı verileri inceliyoruz. Sitede yer alan veri seti Eylül 2013’e kadar gitmekte. Tabloda ilk dikkati çeken unsur CDS prim seviyelerinin 2018 ortalarına kadar 300 puanın hemen hemen altında seyretmiş olması. Nisan 2018’de yükselişe geçen CDS prim seviyesi, 5 Eylül 2018 itibariyle 567,37’ye ulaşmış durumda. Bu seviye son yılların en yüksek seviyesi ve Türkiye’nin borç ödeme konusunda riskli olduğuna işaret etmekte.

Erdoğdu’nun iddiasında değindiği diğer ülkelerin CDS açısından durumlarını incelemek için CNBC Markets sitesine başvuruyoruz. Bu sitedeki verilere göre Erdoğdu’nun iddiasında geçen ülkelerden Fransa’nın CDS’i 25.03 iken, İngiltere’ninki 28.34 seviyesinde. Sitede yer alan ülkeler arasında kredi risk primi en yüksek ülke 410.435’lik seviye ile Yunanistan olurken, onu en yakın takip eden ülke de 253.475’lik seviye ile İtalya oluyor.

Ek bilgi olarak, Erdoğdu’nun iddiasında dile getirdiği “500’ü geçtiğinde ‘bu ülke batmıştır’ deniliyor” ifadesini doğrulayacak bir bilgiye ulaşamadığımızı belirtmek isteriz. Yaptığımız araştırmada CDS ile ilgili bu tarz bir kritik seviye bilgisine denk gelmedik. Ancak CDS seviyelerindeki yükselişin kritik noktalardan bağımsız olarak ülkenin borçlarını ödeyebilmesine dair güvensizliğe işaret edişi birçok kaynakta tekrarlanmakta.

Ayrıca bir başka internet sitesinde yer alan haritalandırmaya göre bugün itibariyle en yüksek CDS seviyesi 72150.20 ile Venezuela’ya ait. 30 Ağustos tarihli CNBC Markets haberine göre bugünlerde IMF ile yaptığı anlaşma ile gündemde olan Arjantin’in CDS seviyesi de 696’ya ulaşmış durumda.