TRT, hiç reklam alamayan, tamamıyla enerji faturalarındaki o bizden kesilen para ile bandrol gelirleri üzerine ayakta durmaya çalışan bir kurum hâline gelmiştir.
TRT Bütçesi
CHP İstanbul milletvekili Aykut Erdoğdu, 28 Haziran 2014 tarihinde Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmelerinde yaptığı konuşmada TRT’nin tamamiyle enerji faturaları ve bandrol gelirleriyle ayakta durmaya çalışan bir kurum haline geldiğini iddia etmiştir.
Erdoğdu iddiasına kanıt olarak son 5 yılın TRT faaliyet bilgilerini içeren Sayıştay raporundaki verileri göstermiştir. Analiz için Erdoğdu’nun rakamları birincil kaynak olan Sayıştay raporundan kontrol edilecek ve ek bilgilerle söz konusu iddianın geçerliliği incelenecektir. Öncelikle söz konusu Sayıştay raporlarından 2007-2012 arası TRT’nin gelir kalemleri ve bunların oranlarını tablodan görebilirsiniz.
*Bu üç gelir kalemi dışında az oranlarda olan diğer gelir kalemleri tabloda belirtilmemiştir.
Öncelikle Erdoğdu’nun iddasına kanıt olarak kullandığı ve ilgili tutanakta mevcut olan rakamlar Sayıştay raporlarıyla birebir örtüşmektedir. Erdoğdu’nun iddiası ile ilgili olarak da iki noktaya değinmek gerekiyor:
Birinci olarak, verilere bakıldığında bir vergi niteliğinde olan elektrik enerjisi hasılatı ve bandrol gelirlerinin TRT’nin toplam gelirindeki payı 2007 – 2012 periyodunda % 86 ila % 93 arasında değişmiştir. Bu iki kalem TRT’yi Erdoğdu’nun iddia ettiği gibi ayakta tutan kalemlerdir. Bir yayın kuruluşunun en önemli gelir kalemi olan ilan ve reklam gelirlerinin TRT’nin toplam gelirindeki payı ise bu periyotta en fazla % 7 olmuştur. Daha sağlıklı bir karşılaştırma vermesi açısından 2012 yılında Türkiye’de reklam piyasası 5 milyar TL’lik bir hacme ulaşmıştır ve bu piyasada televizyonun payı % 50 civarındadır. TRT’nin 2012 yılında bu reklam pastasından aldığı pay sadece % 3,5’tur. Bu veriler Erdoğdu’nun iddiasını güçlendirmektedir.
İkinci bir nokta olarak ise Erdoğdu’nun iddiasında kurumun giderek bu hale geldiği vurgusu tartışmalıdır. TRT’nin 2007 öncesi gelir kalemlerine ulaşılamamıştır, fakat 2007-2012 periyodunda eğilimde önemli bir sapma görülmemektedir. Bu iddianın geçerli veya geçersiz olduğu sonucuna varılması için 2002 öncesi veriler gerekmektedir.
Sonuç olarak, CHP İstanbul milletvekili Aykut Erdoğdu’nun iddiasında kayda değer ölçüde doğruluk payı vardır.