Almanya ve Türkiye'nin Açıkladıkları Destek Paketleri

24 Haziran 2018 başkanlık seçimleri adayı ve CHP Eski Yalova Milletvekili Muharrem İnce, 13 Nisan 2020’de katılmış olduğu televizyon programında gündemdeki konulara ilişkin açıklamalarda bulundu. COVID-19 salgının ardından Türkiye ve dünya ülkelerinin izlemiş oldukları politikaları ve açıkladıkları destek paketlerini değerlendiren İnce şu iddiada bulundu; “Almanya’yla bizim nüfusumuz hemen hemen aynı. Almanya, 700 milyar € ayırmış biz 15 milyar $ ayırmışız. Almanya ekonomisi bizim dört katımız. Ama ayırdığı para 50 katı. Yani nüfusu aynı ekonomik olarak 4 kat büyüklükte iki ülke var. Nüfuslar aynı ama Türkiye, Almanya’nın ellide biri kadar para ayırmış bu işe.”

Uluslararası Para Fonu, IMF, Türkiye’nin de içinde bulunduğu birçok ülkenin COVID-19 salgınına dair izlemiş olduğu politikaları ve açıkladıkları destek paketlerini tek bir rapor halinde güncelleyerek önümüze sunuyor. Bu raporda IMF, farklı hükümetlerinin uyguladıkları maliye politikalarıyla beraber, vatandaşlar ve firmalar için yürürlüğe koyduğu vergi ertelemeleri ve indirimlerini, sağlık harcamalarını, çeşitli bağışları, küçük, orta ve büyük şirketlere sağlanacak kredileri ve faiz indirimleri gibi çeşitli destek ve teşvik paketlerini de açıklıyor.

Yaklaşık 83 milyonluk nüfusa sahip olan Almanya, Avrupa ülkeleri arasında miktar olarak en büyük destek paketinin açıklandığı ülkelerin başında geliyor. Almanya hükümeti hastane kapasitesi, sağlık ekipmanı, işçi gelirlerini koruma, vergi ertelemeleri ve serbest meslek sahiplerine yapılacak bağışlara 156 milyar € destekte bulunacağını bildirdi. Bu da 3,4 trilyon €’luk ülke ekonomik büyüklüğünün yaklaşık %4,5’una denk geliyor. Bununla birlikte yeni oluşturulan istikrar fonu ve kamu kalkınma bankasıyla beraber hükümet, şirketler için en az 757 milyar €’luk bir kredi destek paketi hazırladı. Bu ise ülke GSYH’sinin yaklaşık %23’ü büyüklüğünde. Federal hükümetin destek paketinin yanında Almanya’daki eyaletler de kendi tedbirleri olarak toplamda 48 miyar € doğrudan destek ve 63 milyar € düzeyinde kredi garantisi desteği açıkladı.

Türkiye’de COVID-19 Salgını Dolayısıyla Nasıl Bir Destek Paketi Açıklandı?

Türkiye’de COVID-19 salgınının ortaya çıkmasının ardından hükümet tarafından “Ekonomik İstikrar Kalkanı” adı verilen bir destek paketi açıklandı. 100 milyar TL tutarında olduğu belirtilen bu destek paketinde ise otomotiv, lojistik, perakende gibi sektörlerin KDV, SGK ve muhtasar gibi primleri 6 ay ertelendi. Bununla birlikte finansal sıkıntıda bulunan firmaların banka borçları 3 ay ertelendi ve Kredi Garanti Fonu’nun limiti 25 milyar TL’den 50 milyar TL’ye çıkarıldı. 75 milyar TL olarak açıklanan mali önlemler içinde ise ihtiyaç sahiplerine yapılan yardımlar, vergi ertelemeleri ve THY ve etkilenen diğer kuruluşlara doğrudan destek gibi maddeler yer aldı.

Bunlara ek olarak geçtiğimiz günlerde açıklanan destek paketi kapsamında firmalara çalışanları işten çıkarma yasağı getirildi fakat firmalar çalışanlarını 3 ay boyunca ücretsiz izne çıkartabilecek. Ücretsiz izne çıkarılan çalışanlara ise devlet aylık 1.170 TL değerinde destek sağlayacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı sayılara göre ise şu zamana kadar 700 bin kişiye aylık 1.170 TL’lik destek sağlandı. Bu da yaklaşık 819 milyon TL tutarında. Bireysel destek paketi başlığında 25 binden fazla vatandaşa 1,5 milyar TL civarında yardım yapıldığı da belirtildi. Ayrıca 163 bin 450 kobinin her birine 25 bin TL olmak üzere yaklaşık 4 milyar TL’lik destek sağlandığı da bakanlık tarafından açıklandı.

Sonuç olarak Türkiye ile Almanya’nın destek paketi karşılaştırmaları Muharrem İnce’nin tam iddia ettiği gibi olmasa da yakınlık gösteriyor. 83 milyon nüfusa sahip Almanya’nın ekonomik büyüklüğü 3,8 trilyon $ iken Türkiye’nin GSYH’si Almanya’nın 5’te biri oranında ve 754 milyar $. Bununla birlikte IMF’nin raporuna göre iki ülkeden Almanya federal düzeyde toplamda yaklaşık 913 milyar €’luk bir destek paketi açıklamışken, Türkiye’nin destek paketi ise yaklaşık 13,3 milyar € değerinde. Yani Almanya’nın açıkladığı destek paketi Türkiye’nin açıkladığı meblağın 50 katı değil, yaklaşık 69 katı.