AR-GE yatırımlarına yönelik teşvikler ya da oraya yatırılan payın da sadece ve sadece savunma sanayisinin gelişimine yapılmış yatırımdır

AR-GE yatırımlarına yönelik teşvikler ya da oraya yatırılan payın da sadece ve sadece savunma sanayisinin gelişimine yapılmış yatırımdır

HDP Hakkari milletvekili Adil Zozani, 3 Temmuz 2014 tarihinde, TBMM genel kurulunda yaptığı konuşmada AR-GE yatırımlarına yönelik teşvikler ve yatırılan payın sadece savunma sanayisinin gelişimine yapılmış yatırım olduğunu iddia etmiştir.

TÜİK’iN 2012 yılı “Araştırma – Geliştirme Faaliyetleri” araştırmasında kamu kuruluşları, vakıf üniversiteleri, ticari sektördeki anket sonuçları ve devlet üniversitelerinin bütçe ve personel dökümlerine dayalı olarak yapılan hesaplamalara göre Türkiye’nin Gayri Safi Yurtiçi AR-GE harcamalarıyla ilgili göstergelere ulaşılmıştır. Bu veriler Haziran 2014’te yine TÜİK tarafından yayımlanan “Merkezi Yönetim Bütçesinden Araştırma Geliştirme Faaliyetleri İçin Ayrılan Ödenek ve Harcamalar” bültenindeki verilerle güncellenmiştir.  Sosyo-ekonomik amaç ve harcama grubuna göre 2012 ve 2014 yılı kamu kesimi AR-GE harcaması ile ilgili bazı kalemlerin verilerini tabloda görebilirsiniz.

Tabloyı incelediğimizde, Zozani’nin iddiasına dayanak olabilecek bir veri göze çarpmamaktadır. 2014 yılı kamu harcamaları verilerine göre savunma amaçlı AR-GE harcamalarının payı % 24,5’tir. Bu orana bakıldığına Zozani’nin iddiasının abartı içerdiği çıkarımına varılabilir.

Fakat dikkat çekilmesi gereken bir nokta vardır:

Türkiye’de savunma amaçlı araştırma ve geliştirme harcamalarının üniversite fonları kullanılarak yapılanları ile ilgili ayrı bir istatistik bulunamamıştır. 2014’te toplam harcamanın % 38’ine tekabül eden ve üniversite fonları üzerinden işletilen harcamaların ne kadarlık kısmının savunma amaçlı olduğunun öğrenilmesi iddianın geçerliliği ile ilgili önemli bir gösterge olabilirdi.

Eldeki veriler dikkate alındığında, HDP Hakkari milletvekili Adil Zozani’nin iddiasında doğruluk payı yoktur.