Tarımsal GSYH'nin Yıllar İçindeki Değişimi

CHP Çanakkale Milletvekili Özgür Ceylan, 21 Ekim 2020 tarihinde TBMM’de yapmış olduğu konuşmasında Türkiye’nin yıllar içerisindeki tarımsal milli hasılasına dair açıklamalarda bulundu. O gün mecliste birçok siyasinin de çeşitli söylemlerde bulunduğu tarım konusu hakkında Ceylan yaptığı konuşmada şu iddiada bulundu: “2002 yılında 37 milyar TL olan tarımsal hasılamız 7,5 kat artarak 2019 yılında 275 milyar TL’ye yükselmiştir.” denilerek kamuoyuna istatistik oyunlarla yanıltıcı bilgi veriliyor. Peki, gerçekten 7,5 kat bir artış söz konusu mudur? Dönemin döviz kurları üzerinden açıklanan rakamı dolara çevirdiğinizde 23 milyar $’a karşılık 2019 yılında 34 milyar $’lık bir tarımsal hasıla gerçekleştiğini görürsünüz.”

Özgür Ceylan’ın iddiasının ilk kısmında yer alan Türkiye’nin 2002’den bu yana tarımsal milli gelirini TÜİK tarafından paylaşılan iktisadi faaliyet kollarına göre dönemsel milli gelir verileri eşliğinde incelediğinde 2002 yılında Türkiye’nin tarımsal ekonomik büyüklüğünün 36 milyar 902 milyar TL olduğu gözükmekte. Üretim yöntemiyle, cari fiyatlarla hesaplanan tarımsal milli gelire 2019 yılında bakıldığında bu sayının 277 milyar 495 milyon TL seviyesine yükseldiği görülüyor. Bu veriler ile TL bazında hesaplanan tarımsal GSYH’nin yıl 7,5 katına çıktığını ama 6,5 kat arttığını söylemek mümkün.

Bu da ilginizi çekebilir: Tarımsal GSYH Yıllar İçerisinde Nasıl Değişti?

Meclisteki açıklamasında kamuoyuna “Peki, gerçekten 7,5 kat artış söz konusu mudur?” sorusunu da soran Ceylan, konuşmasının devamında dönemin döviz kurlarıyla Türkiye’nin tarımsal milli gelirinin 23 milyar $ olduğunu, buna karşılık 2019 yılında ise Türkiye’nin tarımsal GSYH’sinin 34 milyar $’çıktığını belirtti.

Türkiye’nin tarımsal milli hasılasını dolar bazında inceleyen en önemli uluslararası kuruluşlardan biri Dünya Bankası. Yıllardan bu yana verilerini TÜİK’in “Tarım, ormancılık ve balıkçılık” başlığı altında açıkladığı gibi “Agriculture, forestry and fishing” başlığı altında açıklayan Dünya Bankası’nın dolar bazındaki dataları da yıllara göre çok az farklılık gösterse de TÜİK’in açıkladıklarıyla birebir denilebilecek düzeyde. Dünya Bankası tarafından açıklanan veriler nezdinde Türkiye’nin tarımsal milli geliri 2002 yılında 24,5 milyar $ iken 2019 yılında 48,5 milyar $ ve 2002 yılındakinin hasılanın neredeyse 2 katı.

Sonuç olarak CHP Çanakkale Milletvekili Özgür Ceylan’ın meclis konuşmasında belirttiği gibi öncelikle TL bazındaki artış 7,5 kat değil 6,5 kat. Açıklamış olduğu dolar bazındaki Türkiye’nin tarımsal GSYH’si ise 23 milyar $’dan 34 milyar $ seviyesine değil, 24,5 milyar $’dan 48,5 milyar $ seviyesine çıktı. Bu veriler de Türkiye’nin tarımsal milli gelirinin 18 yılda dolar bazında neredeyse 2 katına çıktığının doğrulunu kanıtlar nitelikte.