Cumhurbaşkanına Hakaret Suçundan Kaç Kişi Yargılandı?

CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır, 12 Kasım 2020 tarihinde yapmış olduğu Twitter paylaşımında, 1994 yılından 2014 yılına kadar Cumhurbaşkanına hakaretten dolayı 1280 sanıktan 386 vatandaşın mahkûm olduğunu ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın göreve geldiği 2014 yılından günümüze kadar ise 63 bin 41 sanıktan 9 bin 554 vatandaşın mahkûm olduğunu iddia etti.

Cumhurbaşkanı’na Hakaret Suçu

1961 yılından 2005 yılına kadar cumhurbaşkanına hakaret suçunu TCK’nin 158. maddesi düzenliyordu. 2005 yılında kabul edilen yeni TCK’da ise bu suç kanunun 299. maddesinde düzenleniyor. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “Millete ve Devlete Karşı Suçlar ve Son Hükümler” başlıklı 4. kısmının, “Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının Saygınlığına Karşı Suçlar” başlıklı 3. bölümünde bulunan 299. maddesinde 3 fıkra bulunmaktadır ve eski TCK’ye göre farklılık göstermektedir. Bunlar:

Eski TCK’nın 158. maddesinde, cumhurbaşkanına hakaret edenler için 3 yıldan az olmamak üzere hapis cezası verilirken, bu suçun gıyaben işlenmesi durumunda ise 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası öngörülüyordu. Yeni TCK’da ise bu suçun cezası 4 yıla kadar hapis cezasına çıkarıldı ve suç ile ilgili yapılacak kovuşturma Adalet Bakanı’nın iznine bağlandı.

Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü her yıl adli istatistikleri ve adalet istatistiklerini yayınlıyor. Cumhurbaşkanına hakaretten dolayı açılan davalardaki sanık sayılarının, mahkûmiyet, beraat, hapis cezası, başsavcılıklarda soruşturma evresinde şüpheliler hakkında verilen kararlar ile kamu davası açılması hükmünün verildiği kararlar gibi konu hakkındaki birçok veri de bu istatistiklerde paylaşılıyor.

2014-2019 arası istatistik bültenlerini derlendiğinde toplamda şüpheliler hakkında 128.688 karar verildiğini ve bunların arasından 27.717’nin kamu davası açılması ile sonuçlandığı anlaşılıyor.

1994 yılından 2014 yılına kadar TCK 299. maddesi uyarınca karara bağlanan davalardaki sanık sayısı incelendiğinde 1.279 sanıktan 386’sına mahkûmiyet kararı verilmiş. 280 sanık ise beraat etmiş.

CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan göreve geldiği 2014 yılından bu yana 63 bin 41 kişi yargılandığını iddia etmişti. 2014 ile 2019 yılları arasındaki Adalet İstatistikleri incelendiğinde TCK ve Özel Kanunlar uyarınca Ceza Mahkemelerinde açılan sanıkların işlediği suç sayısı 29 bin 839. 2014 yılından bu yana artış eğilimi göstermiş. 2014 yılında 132 kişi yargılanırken 2019 yılında bu sayı 12 bin 298 olmuş. Böylece, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği gerekçesi ile yargılananların sayısı 29 bin 839’a çıkmış.

TCK 299. maddesi uyarınca yargılanan 29 bin 839 sanıktan 9 bin 556’sı hakaret suçlaması ile mahkûmiyet kararı almış. Bu suçlama ile yargılananların ortalama üçte biri mahkûmiyet ile cezalandırılmış oluyor.

2014 yılından 2019 yılına kadar 2 bin 676 sanık hapis cezası aldı. 1.230 sanığın ise hapis cezası ertelendi. 8 bin 528 sanığın ise hükmün açıklanması geri bırakıldı.

Sonuç olarak, CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır’ın iddia ettiği gibi 1994-2014 arası TCK 299. maddeden açılan davalarda yargılanan 1.279 sanıktan 386 vatandaşa mahkûmiyet kararı verilmiş. Ancak 2014 yılından bugüne kadar 63 bin 41 kişi yargılandığı iddiası verilerle desteklenmiyor. Adalet İstatistiklerine göre son 6 yılda 27.717 kamu davası açılmış 29 bin 839 kişi yargılanmış. 29 bin 839 sanıktan 9 bin 556’sı mahkûmiyet kararı almış.