Türkiye'nin Döviz Rezervi Eriyor

Türkiye'nin Döviz Rezervi Eriyor

MHP Genel Başkan Yardımcısı ve Denizli Milletvekili Emin Haluk Ayhan TBMM’de düzenlediği basın toplantısında ekonomideki gidişata ilişkin kötümser bir tablo ortaya koydu. Ayhan, yaptığı açıklamada Türkiye’nin ilk kez bugünkü kadar büyük bir döviz rezervi erimesi yaşandığını iddia etti.

Ekonomi uzmanı Mahfi Eğilmez’in bloğunda paylaştığı döviz ve altın rezervlerinin ne işe yaradığı ile ilgili bilgilendirici çalışmasında, bu rezervlerin ekonomik sıkıntı dönemlerinde kullanılmak üzere biriktirilmiş tasarruflar olarak değerlendirilebileceğinden bahsediliyor. Rezervler örneğin döviz gelirinde aksama olan dönemlerde ithalatın sürdürülmesi için kullanılabiliyor. Bu bağlamda bir ülkenin döviz ve altın rezervleri ne kadar yüksekse ekonomisi o kadar risksiz olarak kabul ediliyor ve uluslararası yatırımlar için daha cazip hale geliyor.

2016’da Döviz Rezervleri 2012 Seviyesine İndi, Bu Bir Rekor

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) istatistik sitesinde 25 Aralık 1987 ile 4 Mart 2016 tarihleri arasındaki döviz rezervi değişimlerine haftalık olarak ulaşmak mümkün. Biz de, en yakın tarihli verilerin 4 Mart 2016’ya ait olmasından hareketle, 1988-2016 arasında her Mart ayının ilk haftasındaki döviz rezervi durumunu bir tabloda toplayarak yıllık değişimleri gözlemledik.

TCMB’den derlediğimiz verilere göre 1988-2016 yılları arasında Mart ayının ilk haftaları itibariyle, bir önceki yıla göre yüzde 10’un üzerinde döviz rezervi kaybı yaşanan dört yıl var;  1994 (-35,2), 1991 (-20,8), 2016 (-13,9) ve 2009 (-12,5). Yüzdelik değişimler düşünüldüğünde Emin Haluk Ayhan’ın tarihte ilk kez böyle büyük bir döviz erimesi yaşanmıştır ifadesi doğru değil. Ancak tabloda dikkat çeken bir nokta şu ki, 2016’da yaşanan döviz rezervindeki erime sonucunda inilen 93 milyar dolar miktarı ile yaklaşık 4 yıl önceki rezerv seviyesine inilmiş olmasıdır. TCMB istatistikleri incelendiğinde, 93 milyar dolar seviyesinin en son 2012 senesinde olduğu görülüyor. Yüzde 10’un üzerinde döviz erimesi yaşanan diğer üç yılda döviz rezervleri en fazla bir buçuk sene önceki seviyeye inmiştir. Bu açıdan bakıldığında Türkiye’de döviz rezervleri 1988’den bu yana ilk kez bu kadar çok azalmıştır denilebilir.

Genel bir değerlendirme yapacak olursak, Türkiye’de yüzdesel olarak bugünkünden çok daha büyük oranda gerçekleşen yıllık döviz rezervi erimeleri vardır. Miktar olarak baktığımızda ise 2016 yılında yaşanan yaklaşık 15 milyar dolarlık bir rezerv kaybı ve bu kayıp neticesinde daha önce hiç olmadığı kadar uzak tarihteki bir seviyeye geri dönülmesi, MHP Genel Başkan Yardımcısı Emin Haluk Ayhan’ın iddiasını destekliyor.

Sonuç olarak bu iddiada kayda değer ölçüde doğruluk payı vardır.