Türkiye büyüme trendini nerelerden alıp nerelere getirdi, bunlar ortadayken, Türkiye'de bir istikrarsızlıktan bahsetmek kadar, istikrarsız bir zihniyet olabilir mi?
Büyüme Ortalamalarımız
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye İhracatçılar Meclisi heyetini Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda kabul etti. Kabul gerekçesiyle yaptığı konuşmasında Erdoğan, Türkiye’nin büyüme trendinin ciddi derecede arttığını ve bu durumda istikrarsızlıktan bahsetmenin abes olacağını iddia etti.
2000’ler Öncesinde Yıllık Büyüme Ortalaması Ne Kadardı?
Son haftalarda, 2014 yılı GSYH büyüme oranının yüzde 2,9 olarak açıklanmasıyla birlikte, özellikle muhalefet milletvekilleri tarafından yapılan açıklamalarda istikrasızlık ve ekonomik durgunluk riskleri sıklıkla gündeme getiriliyor. Peki, ama Türkiye’nin yıllar içindeki ekonomik büyüme tutumları nasıl bir eğilim izliyor? Diğer bir deyişle Türkiye’nin 2000’lerden bu yana istikrarlı bir büyüme eğilimi sergilediği söylenebilir mi?
Bu soruyu yanıtlamak için yıllık büyüme oranlarını incelemek yeterli olacaktır. Dünya Bankası resmi istatistik sitesinde Türkiye’nin 1961’den bu yana büyüme oranlarına ulaşmak mümkün. Ancak biz analizimizde Türkiye’nin dünyanın en büyük 20 ekonomisinden birisi olmaya başladığı 1980’lerden 2014’e kadar olan dönemdeki büyüme hızı değişimlerini incelemeyi yeterli gördük. Yine de belirtelim ki 1960-2000 arasındaki ortalama büyüme hızı yüzde 6 ila 6,5 arasındadır.
Tabloya göre Türkiye 13 yıllık AK Parti iktidarı döneminde önceki iki onar yıllık periyodun üzerinde bir büyüme ortalamasına sahiptir. Ancak bu ortalama 1960-2000 arasındaki yüzde 6 buçuk civarındaki ortalamanın altındadır. Bu nedenle büyüme oranlarında ciddi bir artış eğiliminden söz etmek gerçekçi olmayacaktır.
Konuyu büyüme istikrarı açısından ele aldığımızda da, Türkiye’nin büyüme hızında genel olarak bir istikrarsızlık olduğu göze çarpmaktadır. 2000’li yılların ortalarına gelene kadar, genel olarak büyüme hızındaki bir-iki yıllık artışları takip eden düşüşler olmuştur. 1981-2002 arasında üç kez (1994, 1999 ve 2001) ekonomik küçülme yaşanmışken, 2002 sonrasında sadece 2009’da böyle bir küçülme söz konusudur. Yine de 2002 sonrası dönemde ekonomik büyümeyle ilgili istikrarlı bir büyümeden söz etmek olası değildir.
Sonuç olarak genel bir değerlendirme yapıldığında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iddiasında doğruluk payı yoktur.
Cumhurbaşkanı
İddiasında Doğruluk Payı Yoktur.
