TÜİK Yoksulluk İstatistikleri Göstergesi

TÜİK Yoksulluk İstatistikleri Göstergesi

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, 29 Mayıs 2014 tarihinde yaptığı açıklamada Türkiye’de 2002’de 2 milyon kişinin 2 dolarlık gelir seviyesinin, nüfusun % 30’unun da 4,3 dolarlık gelir seviyesinin altında yaşadığını, 2012 sonu itibariyle ise 1 dolar ve 2,15 dolar altında yaşayan kimsenin kalmadığını, 4,3 dolar seviyesinin altında yaşayanların da % 2’ye düştüğünü iddia etmiştir.

TÜİK yoksulluk istatistiklerine bakıldığında 2002 – 2012 arası farklı göstergelerle değişimi izlemek mümkündür. Bu verilere göre 2002 yılında günlük 2,15 doların altında yaşayan kişi sayısı % 3,04’tür. Bu oran da kabaca 2 milyon kişiye tekavül etmektedir. Bu rakamın 2012’de % 0,06’ya gerilediği görülüyor. Aynı göstergelerde günlük 1 dolar altında yaşayan kişi sayısı 2002’de % 0,2. Bu rakamın 2005 yılı itibariyle sıfırlandığını görülüyor. Günlük 4,3 doların altında yaşayan kişi sayısı da aynı periyotta % 30,3’ten % 2,27’ye düşmüş. Kısacası, Zeybekçi’nin iddiasındaki veriler TÜİK kaynaklarıyla uyuşuyor. Dünya Bankası ve CIA Factbook’ta ilgili veriler bulunamadı.

Fakat kullanılan değişkenleri güvenilir bir yoksulluk göstergesi olarak değerlendirmek bazı sorunlar içeriyor. Göstergede kullanılan dolar birimi sabit olsa da Türk lirası olarak değeri karşılaştırma yapılan yıllar arasında değişiklik gösteriyor. Bunun yanında aynı yıllar arasında alım gücünde de bir farklılık var.  Sayısal olarak ifade edersek 2002 – 2012 periyodunda dolar % 24 artmıştır. 2003 baz alındığında da % 113 oranında bir enflasyon oranı görülmektedir.

Diyelim ki 2002’de günlük 2 doların altında yaşayan bir insan hayatını idame ettirebilmek için maksimum 2,86 liralık ( 1 dolar=1,43  (2002) harcama  yapıyor.

2012’de bu miktarın % 113 enflasyon ile 6 lira olması gerekir.

2012’deki dolar kuruna göre (1 dolar = 1,78) 6 lira 3,42 dolara eşittir.

Sonuç olarak 2002’de 2 doların altında yaşayan o kişi reel olarak hiçbir şey kazanmadan günlük 3,42 dolara erişti. 2002-2012 periyodu arasında yüzdeler arasındaki bu değişimin reelde hiçbir anlam ifade etmediği ortadadır.

Dolayısıyla, ciddi oranda yanıltıcı bilgiler içerdiğinden Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi’nin iddiasında büyük oranda doğruluk payı yoktur.