Tarımsal Gelirimiz Nasıl Değişiyor?

Adana’da çiftçilerle bir araya gelen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Jülide Sarıeroğlu, 2002 yılında 36,9 milyar lira olan tarımsal gelirin 2017 yılında 188 milyar liraya yükseldiğini iddia etti.

Dolar Bazında Tarımsal Gelir 2009’un Gerisine Düştü

Bakan Sarıeroğlu’nun iddiasını TÜİK verilerinden faydalanarak Türk Lirası cinsinden ve Dünya Bankası verilerinden faydalanarak ABD Doları cinsinden değerlendirdik. Cari fiyatlarla tarımdan elde edilen gelir 2002’den bu yana iddia edildiği gibi 36,9 milyar liradan 188,6 milyara kadar yükselmiş.

Tarımsal GSYİH 2018 Sonunda 2005 Seviyesine Kadar Gerileyebilir

Ancak akaryakıt, kimyasal gübre, zirai ilaç, tarımsal makine ve saman gibi temel tarımsal girdilerin temini için ithalata bağımlı olan Türkiye’de tarımsal gelirin satın alma gücü ile ilişkisini anlayabilmek için dolar cinsinden tarımsal GSYH’yi dikkate almak daha tutarlı olacaktır.

Dünya Bankası verilerine göre Türkiye’nin dolar bazında tarımsal GSYH’si 2017 yılında 52,1 milyar dolarlık tutarla 2009 seviyesinin gerisine düştü. Ayrıca 2009-2017 arasında yıllık ortalama olarak %11,2 oranında büyüyen tarımsal GSYH’nin aynı performansta seyredeceğini hesaba katarsak ve Merkez Bankası’nın 2018 yılı dolar tahminin 4,43 lira olduğunu dikkate alırsak, 2018 senesinde tarımsal GSYH’nin 47 milyar dolar civarında olacağını tahmin edebiliriz. Bu durumda da ise tarımsal GYSH 2005 seviyesine inecektir.

Sonuç olarak Bakan Sarıeroğlu’nun tarımsal gelir ile ilgili demeci Türk Lirası türünden ele alındığında resmi verilerle uyumlu olsa da, dolar bazında düşünüldüğünde ortaya çok farklı bir tablo çıkıyor.